23/11/2023
𝗧𝗮𝗱𝗲𝘂𝘀𝘇 𝗞𝗹𝗶𝗺𝗮𝘀𝘇𝗲𝘄𝘀𝗸𝗶 (1919-1987), żołnierz Armii Krajowej (ps. Góral), zaraz po wybuchu Powstania Warszawskiego został przymusowo zwerbowany do Verbrennungskommando. Odział ten, sformowany w celu sprzątania zwłok i tuszowania niemieckich zbrodni, złożony był z Polaków, których zmuszano do palenia zwłok ofiar masowych egzekucji. Klimaszewski swoje przeżycia opisał w książce „Verbrennungskommando Warschau", unikalnej relacji opowiadającej o pacyfikacji Woli:
„Chwilami wysiłek ten wydawał się nam bezsensowny - przecież prędzej czy później zakończy się to wszystko wiadomym i nieuniknionym. Przyjdą inni, zdyszani, ogłuszeni strachem, żeby zepchnąć nasze ciała do jakiegoś dołu czy wyrwy...
Instynkt nie zna logiki. Nie było już wtedy w nas ludzkiej godności i rozsądku. Nasze ruchy, wysiłek były już tylko mechaniczną pracą mięśni, zwierząt tłukących się w pułapce, ślepo i potwornie pragnących życia".
🎥 Fragment zarejestrowanej relacji Klimaszewskiego oraz innych świadków zbrodni będziecie mogli Państwo zobaczyć w najbliższą sobotę, podczas seansu Obrazy wojny: „Zejść na ziemię” - film .
📖 Cytat pochodzi z książki „Verbrennungskommando Warschau”, Tadeusz Klimaszewski, Czytelnik, Warszawa 1984, str. 22-23.
📷 Tadeusz Klimaszewski, kadr z filmu „Zejść na ziemię”.