Muzeum Farmacji

16/11/2023

Na grudniową aurę przygotowaliśmy okazjonalną lekcję dla uczniów szkół podstawowych – „𝙋𝙤 𝙥𝙞𝙚𝙧𝙣𝙞𝙠𝙞 𝙙𝙤 𝙖𝙥𝙩𝙚𝙠𝙞!” ⚕🏃‍♀🏃 Dlaczego właśnie do apteki? Ten aromatyczny wypiek traktowano bowiem jako lekarstwo 💊

Na spotkaniu w Muzeum Farmacji porozmawiamy o czasach, kiedy aptekarz handlował cennymi korzeniami, wonnymi olejkami i egzotycznymi przyprawami. Podzielimy się też skojarzeniami i wspomnieniami związanymi z zapachami 👃

W części warsztatowej własnoręcznie utrzemy aromatyczną mieszankę przypraw do rozgrzewającej herbaty lub leczniczego piernika. Gotowy produkt będzie można zabrać do domu 😊

Zapraszamy! 🤎

Szczegóły w zakładce: https://muzeumwarszawy.pl/lekcje-muzealne-w-muzeum-farmacji/

---

Źródło zdjęcia: domena publiczna.

14/11/2023

🤔 „A co wy tak właściwie robicie w poniedziałki?” Osobom pracującym w muzeach przynajmniej kilka razy w życiu zadano to pytanie.
🕰️ Zamknięte drzwi w poniedziałki to tylko pozorne wyciszenie działalności muzeów. Najczęściej oznaczają one prace badawcze i inwentaryzacyjne za drzwiami 🔬🖼️📚 W dni niedostępne dla zwiedzających zdarza się słyszeć z ust muzealniczek i muzealników anegdotyczne: „to w końcu możemy popracować!”. Jest to oczywiście tylko szczera radość z badań, publiczność jest naszym pulsującym sercem, na którą zawsze czekamy.
🏺Muzeum jako samorządowa instytucja kultury realizuje swoje cele statutowe m.in. poprzez gromadzenie i ewidencjonowanie eksponatów zakwalifikowanych do muzealiów. To oznacza, że każdy obiekt, który ma statut muzealia, staje się dobrem publicznym, a tym samym otoczony jest szczególną opieką pracowniczek i pracowników muzeum. Konserwacja, badania, dokumentacja, opracowywanie danych, digitalizacja, opis, e-kolekcja, … i tylko czasem jego ekspozycja.

🖊️Wczoraj i dziś zespół zajmował się odświeżeniem sygnatur inwentaryzacyjnych na obiektach. Zapraszamy od środy do niedzieli, 10:00-18:00.

07/11/2023

Oto trzy apteczne muszkieterki z warszawskiej Pragi:

🔴 Pasta Lassara zawiera tlenek cynku i kwas salicylowy, działa przeciwzapalnie i odkażająco.

🔵 Wazelina borna zawiera kwas borowy, ma działanie antyseptyczne, ściągające i przeciwzapalne.

🟤 Maść cynkową stosuje się miejscowo na stany zapalne skóry i trądzik.

💊 Apteka magistra Żłobikowskiego przy Grochowskiej 128 powstała z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Grochowa w 1937 roku w odpowiedzi na potrzeby mieszkańców rozwijającej się dzielnicy.

Po II wojnie światowej została przejęta przez Cefarm.

Apteka istnieje do dziś, obecnie należy do prywatnej spółki.

---
Opakowania po produktach apteki mgra Roberta Żłobikowskiego / Warszawa / 1. poł. XX w. / numery ewidencyjne Muzeum Farmacji: MF 1393, MF 1394, MF 977

Fot. Tomek Kaczor

31/10/2023

🍁 Jesienny przełom miesięcy października z listopadem zachęca do refleksji nad kruchą egzystencją oraz nad tymi, których już nie ma.
Jest to również czas naturalnych wspomnień, ale i celowego upamiętniania. W tym kontekście zatem nasza pamięć i kroki biegną szlakiem farmacji i farmaceutów. Zachęcamy do spaceru po Cmentarzu ewangelicko-augsburskim.

🍁 Cmentarz ten powstał w 1792 roku i jest jedną z najstarszych warszawskich nekropolii. Znajdują się tu groby wielu wybitnych postaci związanych z historią miasta – architektów, przedsiębiorców, duchownych, muzyków, aktorów, a także lekarzy oraz farmaceutów.

🍁 Na cmentarzu można znaleźć miejsce spoczynku między innymi Franciszka Ferdynanda Wernera, Henryka i Kazimierza Leopolda Klawe oraz Edwarda Gessnera.

🍁 W rodzinnym grobowcu Spiessów pochowani zostali pionierzy przemysłu farmaceutycznego w Polsce: Henryk Bogumir oraz jego syn Ludwik Henryk. Tuż obok znajduje się grób Szymona Bogumiła Zuga, wybitnego architekta epoki klasycyzmu oraz projektanta cmentarza ewangelicko-augsburskiego.

🍁 Wysoki mur odgradza nekropolię od zgiełku miasta, a bujna roślinność, bluszcz, dzikie wino, cisy i tuje tworzą niezwykły klimat, szczególnie w jesiennym wydaniu. Spacerując wąskimi alejkami warto zwrócić uwagę na kute ogrodzenia, zabytkowe nagrobki, epitafia, detale antyczne oraz rzeźby – wiele z nich stanowi unikatowe przykłady sztuki sepulkralnej. Estetyka zachęcająca do zadumy i dobrej refleksji.

📷 Kamila Utrata

30/10/2023

🍶Apteki, medycyna i higiena w XVIII wieku?
Dzielimy się świeżym tekstem, który ukazał się na stronie e-kolekcji naszego muzeum.

📷 Regularnie digitalizujemy i opisujemy obiekty z zbiorów Muzeum Farmacji. Warto zaglądać, i częstować się — cyfryzowana kolekcja wchodzi pod nasze dachy. Znajdziecie ją pod hasłem „Kolekcja Muzeum Farmacji” 👇🏻
www.kolekcje.muzeumwarszawy.pl

Odkrywaj tysiące obiektów ze zbiorów Muzeum Warszawy

18/10/2023

🟢 Dziś krótka notka o pionierze badań antydopingowych w Polsce - magistrze Alfonsie Bukowskim, warszawskim farmaceucie żyjącym na przełomie XIX i XX wieku. Zapisał się on w historii jako pomysłodawca analiz substancji dopingujących w ślinie koni biorących udział w wyścigach.

🟢 Opracowane przez niego zasady badań stały się podwalinami dzisiejszej kontroli dopingu również u ludzi.

🟢 Warszawski aptekarz był również specjalistą z dziedziny chemii spożywczej, opublikował m.in. prace o fałszerstwie „win krajowych szampańskich" oraz „Badanie mleka i mleko warszawskie”. W broszurach jego autorstwa znajdziemy także informacje o fabrykacji mydeł oraz falsyfikacjach szafranu i olejku miętowego.

🟢 Na koniec ciekawostka: Laboratorjum Chemiczno-Farmaceutyczne Magistra A. Bukowskiego zleciło w 20-leciu międzywojennym produkcję krótkiej reklamy filmowej. Wyświetlana w klinach, zachęcała do kupna preparatu do odkażania jamy ustnej i gardzielowej o nazwie „Panacrin”. Lek „o wybitnych własnościach bakteriobójczych” miał chronić przed grypą, influenzą i anginą.

🟢 Filmik zachował sie do dziś i można go obejrzeć on-line. Jest to jedyne zachowane nagranie reklamy produktu medycznego w Polsce przed 1939 rokiem.

Link zamieszczamy poniżej (sugerujemy wyciszyć dodany współcześnie dźwięk):
https://www.youtube.com/watch?v=oA2RcoGeQiM


---
Pudełko apteczne firmy Magister A. Bukowski / Fabryka Blachy Białej i Wyrobów Blaszanych 'Blacha' Mieczysława Zbijewskiego w Warszawie / między 1920 a 1929 / Warszawa / MHW 22338 / https://kolekcje.muzeumwarszawy.pl/pl/obiekty/1143/

Fot. M. Kalina, I. Oleś

Informacje z:

Wiadomości Farmaceutyczne R. 48, nr 14 (15 lipiec 1921), s. 11, dostęp: polona.pl.

Pokrywka A., Gorczyca D., Jarek A. , Kwiatkowska D., „Alfons Bukowski: polski farmaceuta, pionier badań antydopingowych (1858-1921)”, [w:] „Analityka: nauka i praktyka”, nr 1, 2013, ss. 68-72.

16/10/2023

🎒Zdarzają się nam mikrowyprawy do miejsc związanych z historią farmacji. 🐍Jeździmy czasem dla celów badawczych, a czasem zupełnie prywatnie… — kto pływa w tej akwarium pasji historii medyczno-farmaceutycznej, ten wie, że trudno z tej wody czasem wyjść 🐡

🍁W niedzielę wybraliliśmy się do Józefowa zerknąć na Willę Gąseckich, która zazwyczaj w październiku prezentuje się ciekawie w palecie jesiennej aury. 🏰 Willa w formie średniowiecznego zameczku, wybudowana w 1930 dla Józefa Skrzypka, warszawskiego przedsiębiorcy budowlanego.Siedem lat później willę nabyła syn Adolfa Gąseckiego.

🐓Tak, Gąseccy, znana rodzina farmaceutów i producentów popularnych tabletek przeciwbólowych (lek Migreno - Nervosin, potocznie zwany „proszkiem z kogutkiem”). Dom o trzech kondygnacjach, z szarej cegły, z mansardowym dachem, wewnątrz kręte schody. Zdobiony iście disneyowsko, nawiązujący wyraźnie do średniowiecznych warowni. Warto jednak podkreślić, że wnętrza były dość nowoczesne: budynek miał instalacje elektryczne, kanalizację i ogrzewanie, a nawet windę, z której posyłano jedzenie z kuchni w piwnicy do górnych pięter.

🐓 Na naszej ekspozycji stałej można znaleźć przedwojenne obiekty z kogutkiem. Zapraszamy. Od środy do niedzieli 10:00-18:00, ul. Piwna 31/33.
Lusterko — MF 1337; pudełko firmowe — MHW 24780; plakat — MF 2458.
📷 Muzeum Warszawy

13/10/2023

Odwiedziny w ramach
Festiwal Kultury Bez Barier. Cieszymy się, że wpadliście!

13/10/2023

Z przykrością informujemy, że dziś (13 października) Muzeum Farmacji pozostanie nieczynne dla zwiedzających. Sytuacja bardzo wyjątkowa i awaryjna. Zdrowiejemy, zapraszamy od jutra.
~ Zespół Muzeum Farmacji
źródło ilustracji: domena publiczna

04/10/2023

😎 Czym są osobliwki? W jaki sposób woda kolońska i wioślarstwo łączą się z warszawskim apekarstwem? Wyjaśnimy to na przykładzie życiorysu Edwarda Gessnera (1853-1907), który prowadził aptekę w ścisłym centrum Warszawy (Aleje Jerozolimskie 7).

👨‍🔬 Edward Gessner był jednym ze współzałożycieli Towarzystwa Wioślarskiego, a także Warszawskiego Towarzystwa Akcyjnego „Motor”. Jego główną zasługą było rozwinięcie zakresu prac w laboratoriach aptecznych. Jako pierwszy wprowadził do lecznictwa rożnego rodzaju drażetki, granulki i płyny iniekcyjne.

👨‍🔬 Opracował też recepturę licznych „osobliwków”, czyli produktów wytwarzanych mechanicznie w laboratorium i dostarczanych do aptek w oryginalnych opakowaniach. Dzięki temu szybko spłacił wspólnika i został jedynym właścicielem apteki.

💊 Choć początkowo aptekarze podchodzili krytycznie do tego typu produktów, były one początkiem nieuchronnych zmian w przemyśle farmaceutycznym. Jak bardzo Gessner wyczuł ducha czasu, niech świadczy fakt, ze dzisiejsze apteki stoją niemal wyłącznie osobliwkami 🤔

📖 Edward Gessner był społecznikiem i wydawcą. Opublikował m.in. krótką pracę o zdrowotnych właściwościach kefiru, która doczekała się kilku wznowień. Co więcej, napój ten produkował na miejscu, w prowadzonej przez siebie aptece. Oczywiście przed spożyciem należało skonsultować się z farmaceutą lub uważnie przeczytać profesjonalną broszurkę 😉

👨‍🔬 W aptece tego społecznika można było kupić nie tylko lekarstwa, ale również doskonałą wodę kolońską i leśną, za które przyznano mu Srebrny Medal na wystawie rzemieślniczej w Muzeum Przemysłu i Rolnictwa (1890 r.).

🟢 Edward Gessner opisywany był jako „dzielny przedstawiciel zawodu, człowiek wyrozumiały na słabostki ludzkie, nadzwyczaj uczynny, łagodny w obejściu” i obdarzony darem zjednywania sobie ludzi.

---
Źródło informacji:

Wiadomości Farmaceutyczne R. 34, nr 31 (1 listopada 1907), s. 433-435. Dostęp on-line: polona.pl

Grafika:

F. Herod, W jaki sposób zastąpić osobliwki, Kraków 1911, s. 1. Dostęp on-line: polona.pl

03/10/2023

⚕ Ogólnopolska konferencja naukowa wokół muzealnictwa medycznego, to dwa dni laboratoryjnego tygla myśli i odświeżających wizji, w którym zaangażowaną obecność miał również najmniejszy oddział Muzeum Warszawy: Muzeum Farmacji. Julia Kern, Marek Łuszczyk, Kamila Utrata wygłosili swoje referaty włączając się do dialogu o tradycji, problemach i perspektywach muzeów świata medycznego.

⚕ Jak wyglądają polskie kolekcje związane z szeroko pojętą tematyką ochrony zdrowia? Jakie problemy towarzyszą gromadzącym je instytucjom? Na czym polegają ich działania? W jaki sposób są one zorganizowane? Kto w nich pracuje? Jak plasują się polskie muzea medyczne i farmaceutyczna na tle Europy i świata? Jak rozwijać funkcje społeczne muzeów medycyny i farmacji? Wreszcie, jak zapowiada się przyszłość takich placówek? Takie pytania odżywają się w sercu myśli o muzealnictwie farmacyteuczno-medycznego.

---

Fotografie wykonała Liwia Jezierska.

02/10/2023

📅Zespół warszawskiego Muzeum Farmacji spędził ostatnie dni września w Bydgoszczy. Celem wizyty była ogólnopolska konferencja naukowa dotycząca muzealnictwa medycznego i farmaceutycznego ⚕ Przedstawilismy tam swoje referaty, ale również uczestniczyliśmy w sesjach pozostałych gości.

W gronie osób pracujących w muzeach związanych ze zdrowiem i leczeniem, omawiane były zarówno tradycje, jak i aktualne problemy, oraz — najważniejsze perspektywy i kierunki modernizujące.

Wspólnie rozmawialiśmy o popularyzacji dziedzictwa farmaceutyczno-medycznego, nowych metodach edukacji i zmiennych trendach w muzealnictwie 💪

Tygiel myśli i odświeżających wizji, za który dziękujemy zespołowi organizującemu z Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, a w szczególności Wojciech Ślusarczyk, Jakub Nierebiński, Domininika Raduńska i Ania Bijałd.

Do zobaczenia!😊

25/09/2023

Dziś obchodzimy Światowy Dzień Farmaceuty🎉 Święto ustanowiono z inicjatywy Stowarzyszenia Farmaceutów Tureckich w 1968 roku. W 2009 roku Międzynarodowa Federacja Farmaceutyczna zainicjowała Światowy Dzień Farmaceuty i od tego czasu święto obchodzone jest w rocznicę powstania organizacji: 25 września 1912 r.

👩‍⚕👨‍⚕Wszystkim farmaceutkom i farmaceutom życzymy satysfakcji z wykonywanej pracy i jak najwięcej pacjentów, którzy dzięki skutecznej farmakoterapii szybko wracają do zdrowia i pełni sił!

Jednocześnie przypominamy, że farmacja to jedna z najstarszych nauk świata. Jej historia sięga około 3000 roku p.n.e.😮

👨‍⚕👩‍⚕Zawód farmaceuty wykonują osoby, które pracują w aptekach lub w hurtowniach leków i zajmują się dystrybucją, analizą oraz sporządzaniem preparatów mających poprawić samopoczucie fizyczne i psychiczne osób cierpiących na różnego rodzaju schorzenia.

Farmaceutki i farmaceuci udzielają też porad w zakresie stosowania i działania leków, biorą udział w promocji zdrowia, a także czuwają nad prawidłowym przebiegiem indywidualnej farmakoterapii pacjenta.

👉 Zawód farmaceuty znajduje się w gronie zawodów medycznych.

A już jutro…obchodzimy Ogólnopolski Dzień Aptekarza 🎉

---

Źródło fotografii: domena publiczna.

20/09/2023

🎨🥛🌽Co łączy sztukę secesyjną, mleko w proszku i płatki kukurydziane? Oczywiście farmacja 😎 Henri Nestlé (1814-1890), założyciel znanej wszystkim firmy z branży spożywczej, był z wykształcenia farmaceutą. I to nie magistrem, a skromnym pomocnikiem aptekarskim.

🤔 No, nie takim skromnym. Od młodości przejawiał zainteresowania chemią, łaciną i botaniką. Miał też smykałkę do interesów i głowę pełną pomysłów. Jako producent żywności zyskał rozgłos po wypuszczeniu na rynek mleka w proszku.

❓ Dlaczego właśnie ten produkt stał się przełomem w rozwoju firmy? Był długo oczekiwaną odpowiedź na potrzeby rynku.

🏙 W europejskich miastach końca XIX wieku świeże, pożywne mleko było trudno dostępne. Wiele osób, a w szczególności najmłodsi, cierpiało z powodu niedożywienia. „Proszek Nestlego” został szybko doceniony przez niezamożne klientki, które mogły wzbogacić dietę dzieci znacznie zwiększając ich szanse na przeżycie.

Z kolei matki wywodzące się z wyższych sfer uznawały karmienie piersią za czynność niemodną i… przyspieszającą proces starzenia. Korzystały więc z pomocy mamek i, zachęcane reklamami, sięgały po suplementy dziecięcej diety.

Słowem, klientek nie brakowało!

🥛 „Mączka dziecięca” („mączka mleczna Nestle’a”), jeden ze sztandarowych produktów firmy, składała się z mleka w proszku, cukru i mąki pszennej pozbawionej skrobi. Co ciekawe, dostępna była również na ziemiach polskich. W 1912 roku reklamowano ją jako „podwalinę bytu każdego człowieka”, podkreślając konieczność „właściwego i higienicznego odżywiania w latach dziecięcych”. Fotografię ogłoszenia zamieszczamy w komentarzu 🙂

🎨 Pod koniec wieku XIX firma Nestlé nawiązała współpracę z uznanym czeskim grafikiem i malarzem Alfonsem Muchą. Jej owocem jest piękny plakat reklamowy, utrzymany w duchu secesji.

Oto cykl

---
Albert Pfiffner, Henri Nestle 1814-1890. From Pharmacist's Assistant to Founder of the World's Largest Food Company, s. 43.

Źródło grafiki: domena publiczna.

18/09/2023

🥼Ten niepozorny słoiczek kryje przełomową historię. Można bowiem zaryzykować stwierdzenie, że kwas salicylowy ("acid salicylic") oraz jego pochodna, czyli kwas acetylosalicylowy, zapoczątkowały gwałtowny rozwój przemysłu farmaceutycznego.

🥼 Kwas salicylowy wyodrębniono w 1860 roku, mniej więcej w tym samym czasie co jego bliskiego krewnego - kwas acetylosalicylowy (1853 r.). Ten drugi jest powszechnie znany pod nazwą handlową „Aspirin” lub potoczną „aspiryna”.

🥼 Kwas salicylowy ma działanie przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Przenika przez warstwę łojową, dzięki czemu oczyszcza skórę z zaskórników i zwęża pory. Wykorzystywany jest głównie w kosmetyce i dermatologii, do pielęgnacji skóry problematycznej, tłustej i mieszanej.

🥼 Związek występuje m. in. w liściach brzozy, korze jesionu i topoli. Po raz pierwszy wyodrębniono go z kory wierzby (łac. salix — stąd nazwa "kwas salicylowy"). U niektórych roślin substancja ta odstrasza roślinożerców; jest także wytwarzana w czasie ataku patogenu.

15/09/2023

☕ Któż z nas nie rozkoszuje się gorąca czekoladą w chłodne jesienne wieczory? 🍂
Dla nas to doskonala okazja do przygotowania wykładu z niebanalnym warsztatem w ramach smakowitego TISZ Festiwal Żydowskiego Jedzenia // TISH Jewish Food Festival 😎

🌅 Motywem przewodnim tegorocznej edycji jest ZIEMIA, którą potraktowaliśmy w kategoriach reymontowskich...
.. Ziemia Obiecana to również raj ekonomiczny, czyli możliwość osiągnięcia szybkiego sukcesu w rozmaitych gałęziach przemysłu i handlu.

🔸 W Muzeum Farmacji skupimy się na pograniczu przemysłu spożywczego i medycznego, które stanowiło obiekt zainteresowań ambitnych fabrykantów Warszawy, również tych o korzeniach żydowskich.

🔸 Wraz z rodziną Wajdenfeldów krótko prześledzimy czekoladowe perypetie dawnych przedsiębiorstw cukierniczych, a także zastanowimy się, dlaczego w okresie międzywojennym cukier krzepił.

🔸 Zaprezentujemy aptekarską tarkę do kakao oraz opowiemy o słodyczach, które można było kiedyś kupić w aptece, zaś w części warsztatowej wspólnie ułożymy propagandowy tekst dla amatorów słodkości.

Zapraszamy nie tylko łasuchów! 😊

Informacje praktyczne:

Kiedy: 27 września (środa), godz. 17.00-18.00
Gdzie: Muzeum Farmacji, ul. Piwna 31/33
Dla kogo: dla dorosłych, młodzieży pow. 14 r. ż.
Cena: 12 zł / bilet normalny, 8 zł / bilet ulgowy

Bilety dostępne w kasach Muzeum Farmacji i on-line: http://bitly.pl/yCq03

13/09/2023

Uwaga, uwaga! Już za chwilę przyjdzie ochłodzenie i odczujemy wyraźny podmuch jesieni 🍂 Celebrując zmianę aury, zamienimy kąpiele całkowite zimne na kąpiele całkowite ciepłe, a nawet gorące 😉 Jako perfekcjoniści upewnijmy się jedynie, że w wannie przyjmujemy właściwą pozę (tj. taką, jak zalecana w profesjonalnych podręcznikach) 🛀

---

Fragment książki Anny Fischer-Dückelmann pt. „Kobieta lekarką domową...”, przeł. August Czarnowski i Teresa Jaroszewska, rok wydania: przed 1912, s. 379.
Numer katalogowy w bibliotece Muzeum Farmacji: F. 619.

12/09/2023

💚 Już w najbliższą sobotę warszaty "Natura insipiruje", które poprowadzi Gosia Ruszkowska (Mead Ladies). Przyrządzimy na nich herbaciane kadzidło, teinowy puder dezodorujący oraz utlenianą dziką herbatę z kwiatowym akcentem.

🌿 O swojej pasji Gosia opowiada następująco:
Absolutnie uwielbiam kontakt z ludźmi, lubię też opowiadać i przekazywać wiedzę. Mam wrażenie, że im czulej pochylimy się nad naturą, tym mocniej o nią zadbamy - i to jest moja motywacja jako edukatorki, miłośniczki przyrody, mamy i po prostu zatroskanego losem natury człowieka.

Na co dzień korzystam zarówno z darów przyrody, jak i z osiągnięć medycyny konwencjonalnej, ale to właśnie używanie preparatów i kosmetyków roślinnych przynosi mi najwięcej radości, relaksu, otulenia. No i - co chyba najważniejsze - lubię potrafić coś zrobić sama i zrozumieć, "jak i dlaczego" coś działa. I tym właśnie chcę zarażać uczestników i uczestniczki warsztatów, na które najserdeczniej zapraszam!

Czy trzeba więcej słów zachęty?💚

🌿 Jeśli chcecie posłuchać opowieści Gosi na żywo, a także nauczyć się sporządzać proste preparaty roślinne, serdecznie zapraszamy na warsztaty w Muzeum Farmacji. Bilety na 16 września zostały wprawdzie już wykupione, ale mamy dla Was jeszcze jeden termin: 7 października "Natura inspiruje" z ryżem w roli głównej.

Zapisy otwieramy 23 września 🗓

🧡 Do zobaczenia! 🧡

---

Fot. Gosia Ruszkowska

06/09/2023

🤔 Czy wiesz, że: coca-colę wynalazł farmaceuta? astmę leczono kiedyś papierosami? kofeina jest związkiem psychoaktywnym? To tylko niektóre z wątków, które poruszamy na lekcjach w Muzeum Farmacji.

📊 Każde zajęcia z grupą (zarówno dzieci, jak i dorosłych) to dla nas wspaniała okazja do dialogu. Omawiamy skojarzenia, porównujemy perspektywy, łamiemy stereotypy i oddzielamy fakty od opinii. A przy tym dotykamy, oglądamy z bliska i analizujemy rozmaite obiekty edukacyjne i utensylia apteczne.

🌿 Jako jedno z nielicznych muzeów rozbudzamy też zmysł węchu – za sprawą produktów zielarskich i olejków eterycznych możemy odprężyć się lub wzmocnić koncentrację. Szczególną wagę przykładamy do części warsztatowej, w której uczestnicy zgłębiają wybrane wątki, dyskutują oraz samodzielnie wyciągają wnioski.

🗒 W ofercie mamy zajęcia dla wszystkich grup wiekowych, a podejmowane zagadnienia traktujemy jako zaproszenie do fascynującej podróży w przeszłość i… przyszłość 🚀 Dzięki temu lepiej rozumiemy przemiany w dzisiejszym świecie medycyny i farmacji.

💚 Oferta edukacyjna dostępna jest na stronie Muzeum Farmacji 👇

🏫 Szkoły: muzeumwarszawy.pl/lekcje-muzealne-w-muzeum-farmacji/

🧑👩 Dorośli: muzeumwarszawy.pl/wyklady-dla-doroslych-w-muzeum-farmacji/

👉 Możecie też śledzić nasze profile na fb oraz instagramie, zachęcamy i zapraszamy 📱😊

---

Fot. Marta Rybak

01/09/2023

⏱ Gotowi do biegu? Start! Społeczności szkolnej 1 września kojarzy się z rozpoczęciem kolejnego roku nauki. Załoga Muzeum Farmacji dzień ten łączy również z znaczącą datą życia patronki muzeum, mgr. Antoniny Leśniewskiej.

🗓 Tego dnia bowiem, w 1901 roku, zorganizowała w swojej petersburskiej aptece cykl wykładów teoretycznych z farmacji w ramach dwuletniego studium dla kobiet. Warto dodać, że była to pierwsza placówka w Europie środkowo-wschodniej prowadzona przez kobietę.

📖 Antoninie Leśniewskiej bliskie było pragnienie dzielenia się wiedzą. Tuż po otwarciu apteki podjęła działalność pedagogiczną, w ten sposób pomagając wielu słuchaczkom realizować marzenia zdobywania wiedzy. Udało się jej wcielić te plany w życie dzięki determinacji, wytrwałości i wiary w wartość kształtowania i edukowania kolejnych pokoleń.

💪 Mawia się, że wiedzą można się hojnie dzielić, nie tracąc jej przy tym ani trochę.

😊 Sobie i wam życzymy nowej motywacji i ciekawości w zdobywaniu wiedzy. 1 września dzwoni i u nas, bo drzwi na lekcje muzealne i u nas wkrótce otworzą się szeroko. Do zobaczenia! 💚


---

Fragment fotografii przedstawiajacej mgr. Antoninę Leśniewską wraz z uczennicami.

Fot. Tomek Kaczor

Ekspozycja stała Muzeum Farmacji, numer inwentarzowy: MF 4402.

31/08/2023

⚫ 22 maja 1939 roku Komenda Główna Policji Państwowej w Warszawie zamówiła w firmie „Przemysłowo-Handlowe Zakłady Chemiczne Ludwik Spiess i Syn S.A.” 285 apteczek (szafek) wraz z zawartością.

⚫ Dostawca zobowiązał się wykonać i dostarczyć zamówienie do 1 września. Cena za jedną apteczkę wynosiła 83,50 zł. Dostawę gromadzono partiami w magazynie Komendy Głównej Policji przy ulicy Stawki 4.

⚫ Stamtąd apteczki rozsyłano do czternastu, wyszczególnionych w umowie, Komend Wojewódzkich. Większość placówek otrzymała przesyłkę jeszcze przed 1 września.

Mało kto przypuszczał, że środki pierwszej pomocy medycznej okażą się potrzebne tak szybko...

⚫ Zawartość apteczek wyglądała następująco:

Materiały zużywalne (wybór):
Łubki drewniane [cienkie deski do unieruchamiania złamanej kończyny]
Płatki gazowe wyjałowione
Agrafki średniej wielkości
Annogen w proszku
Magnezja palona
Nalewka (krople) walerianowa
Krople Inoziemcowa
Motopiryna w tabletkach
Zapałki

Materiały niezużywalne (wybór):
Opaska uciskowa
Szczoteczka do mycia rąk
Kleszczyki anatom. z ząbkami
Kroplomierz do oczu z gumą

Zachęcamy do lektury całego dokumentu. Link zamieszczamy poniżej.
---
Żródło: www.szukajwarchiwach.gov.pl (skrót do dokumentu: http://bitly.pl/2Adgz)

Grafika z: polona.pl

28/08/2023

Krasnoludki w Muzeum Farmacji? 🤭 Tak! Spotkaliśmy jednego, gdy wygodnie rozsiadł się na muchomorze, by zagrać czarodziejską melodię na fujarce 🎶 Jegomość ma nawet swój domek, zobaczcie, jaki uroczy 🏠

Nasz krasnoludek z wdziękiem zdobi modernistyczną pijałkę (tj. kubek do picia wód mineralnych) wyprodukowaną w fabryce porcelany w Ćmielowie 💚

Bywalcy i bywalczyni uzdrowisk mieli w zwyczaju wracać do domów z pamiątkową pijałką w walizce 🧳

Tym bajkowym akcentem kończmy cykl 😊

---
XX-wieczna pijałka uzdrowiskowa z wizerunkiem krasnoludka. Numer inwentarzowy: MF 1877.

Fot. Tomek Kaczor

23/08/2023

Wiktoriańska apteczka podróżna to prawdziwy skarb naszej ekspozycji 💚 Jaka jest jej historia?

🧰 Wykonano ją dla wojskowego stowarzyszenia The Army & Navy Co-Operative Society, założonego w roku 1871 przez grupę oficerów wojska lądowego i marynarki wojennej. Jego celem była promocja i dystrybucja artykułów domowego użytku wśród członków organizacji. Sprzedawano nie tylko gotowe apteczki, ale również tkaniny, galanterię oraz pojedyncze leki.

💊 Apteczka podróżna zawiera 7 buteleczek większych, 5 mniejszych, wagę palcówkę oraz odważniki.

💊 W większych buteleczkach znajdują się XIX-wieczne specyfiki pierwszej potrzeby:

🔸 Gregory's powder (proszek przeczyszczający);
🔸 Wine of ipecacuanha (środek wymiotny i wykrztuśny);
🔸 Compressed Powder od chalk (środek podawany przy zgadze i niestrawności);
🔸 Powder Rhubarb (środek podawany przy dolegliwościach trawiennych);
🔸 Sweet Spirit of Nitre (środek uspokajający, przeciwkaszlowy i moczopędny) - 2 buteleczki;
🔸 Tinctura of arnica (środek używany na krwiaki i obrzęki).

Mimo niepozornego wyglądu, apteczka podróżna jest bezcennym źródłem wiedzy o popularnych specyfikach medycznych końca XIX wieku 💚

---
Apteczka podróżna z wyposażeniem / Army&Navy Co-operative Society / Londyn / 4. ćw. XIX w. / numer inwentarzowy MF 2232
https://kolekcje.muzeumwarszawy.pl/pl/obiekty/448/

Fot. A. Czechowski, A. Niakrasau

21/08/2023

High life na wakacjach? Nie oszukujmy się - kurorty poza walorami leczniczymi miały dostarczać rozrywek typowych dla dużego miasta. Zjawisko to nie umknęło uwadze lekarzy, którzy poddali je ostrej krytyce już w 1886 r.:

„Smutną oznaką naszej nerwowości jest potrzeba uciech i wzruszeń wielkomiejskich nawet podczas letnich wakacyj. Jeżeli ludzie jeżdżą do wód dla popisywania się strojami, dla zajmowania się sportem „high life’u”, to jest to satyra na odpoczynek, karykatura wytchnienia!”.

Nic dodać, nic ująć 🤭



---
Grafika: www.gallica.bnf.fr

Źródło tekstu: https://polona2.pl/item/nasz-wiek-nerwowy-nasze-zdrowie-i-chore-nerwy,ODk3NTc4OTk/82/

16/08/2023

📗 Wspaniałe dzieło polskiego uczonego tworzącego w dobie renesansu. Zawiera ilustracje roślin leczniczych oraz tekst w języku polskim, pisany czcionką gotycką.

📖 Szymon Syreński (Syreniusz, ok. 1540-1611), urodził się w Oświęcimiu, studiował na wydziale filozoficznym Akademii Krakowskiej, doktorat z medycyny uzyskał na uniwersytecie w Padwie.

📖 Był lekarzem, botanikiem, profesorem Wydziału Lekarskiego Akademii Krakowskiej oraz autorem jednej z najważniejszych prac z zakresu botaniki, jaka powstała w okresie polskiego renesansu. Dowodem uznania dla jego badań jest fakt, że w 1602 r. Syreniusz objął katedrę botaniki krakowskiej uczelni.

📖 Zielnik Syreniusza, wydany w całości w 1613 r., a zatem już po śmierci autora, liczył ponad 1500 stron i stanowił podsumowanie jego ponad 30-letnich badań. Opublikowano go m.in. dzięki wsparciu finansowemu królewny Anny Wazówny (1568-1625), siostry Zygmunta III.

📖 Książka zawiera opisy prawie 800 roślin oraz metody ich zastosowania, m.in. w lecznictwie. Autor wzorował się przede wszystkim na pracach Dioskuridesa i Galena, a także przedstawił wyniki własnych badań.

📖 Oryginał znajduje się na ekspozycji Muzeum Farmacji 🌱

Natomiast całą publikację można przejrzeć on-line: https://polona.pl/item-view/8a63ab3d-6d86-436b-a4b1-697a9dd89c0e?page=3

---

Zielnik Szymona Syreńskiego / Drukarnia Bazylego Skalskiego / Kraków / 1613 / Numer ewidencyjny MF 4271

https://kolekcje.muzeumwarszawy.pl/pl/obiekty/194/

Fot. M. Kalina, M. Matyjaszewski

14/08/2023

Proszę się nie ruszać!


---
Pacjent uzdrowiska zażywający kąpieli natryskowej wstępującej.

A man visiting a health resort is being sprayed with water coming from a stool on which he is trying to sit. Etching, 1869.

Źródło: www.wellcomecollection.org

11/08/2023

Niezależnie od tego, czy:
🌿 wakacje spędzasz w Warszawie,
🌿 z niecierpliwością czekasz na wyjazd,
🌿 już dawno z niego wróciłeś/aś,

👉 możesz wziąć udzał w międzymuzealnej grze miejskiej Raz, dwa, trzy, warszawiakiem jesteś Ty !☀

Lubisz zagadki i niespodzianki?
Chcesz poznać Warszawę z niecodziennej perspektywy?
Zabij nudę i na nowo odkryj warszawskie muzea!

Gra dla opiekunów i rodziców z dziećmi 😊 Podczas rozwiązywania zagadek wszyscy będą się dobrze bawić 💚 Poznają przy tym wiele interesujących faktów z historii medycyny i farmacji 💪

Zapraszamy! 💚

Szczegóły i zasady gry na stronie: razdwatrzywarszawiak.pl

10/08/2023

🌿 Pod koniec wakacji, 27 sierpnia, spotkamy się z Karol Szurdak - Etnobotanika w praktyce na spacerze etnobotanicznym ☀

🌳 To ostatni spacer w tegorocznym cyklu... Jeśli jeszcze nie mieliście okazji posłuchać Karola Szurdaka na żywo, koniecznie skorzystajcie z tej okazji 😊

🌿 Tym razem przeniesiemy się na lewobrzeżną Warszawę, by wspólnie odkryć roślinne skarby Lasu Bielańskiego 🌳

👉 Warto już dziś zarezerwować termin w kalendarzu: 27 sierpnia, g. 11.00 😊

🌿 Poniżej zamieszczamy szczegółowe informacje:

Dla kogo: dla dorosłych, dla rodzin z dziećmi pow. 12 r. ż.
Koszt uczestnictwa: 20 zł / os.
Bilety dostępne od 13.08 w kasach Muzeum Farmacji i online:
http://bitly.pl/mwDC1
📍 Zbiórka w okolicach przystanku tramwajowego UKSW (od strony Lasu Bielańskiego)

Serdecznie zapraszamy! ☀

---

Źródło fotografii: domena publiczna

09/08/2023

🟤 Ten piękny drewniany pojemnik służył do przechowywania żywicy pozyskiwanej z wilczomlecza (Euphorbia L.). Preparat był używany jako silny środek przeczyszczający oraz wymiotny, sprawdzał się również w usuwaniu odcisków i brodawek.

🌿 Wilczomlecz jest rośliną trującą. Jego sok powoduje m.in. podrażnienie i zapalenie skóry, może również wywołać czasową ślepotę.

🌿 Jedna z odmian tego rodzaju roślin, wilczomlecz nadobny, znana jest również pod nazwą gwiazda betlejemska ⭐

🟤 Drewno było wygodnym i łatwo dostępnym materiałem dla aptekarzy. Produkowano z niego pojemniki na mało agresywne pod względem chemicznym substancje, wykorzystywane w farmacji.

---
Puszka apteczna z sygnaturą GUMI EUFOR: BIUM (guma euforbium) / wytwórnia nieznana / XVIII/XIX w. / Numer ewidencyjny MF 3721

https://kolekcje.muzeumwarszawy.pl/pl/obiekty/481/

fot. A. Czechowski, A. NIakrasau