Muzeum Rzemiosł Artystycznych i Precyzyjnych

10/12/2022

26/10/2022

Zmiana czasu

W najbliższy weekend zmieniamy czas z letniego na zimowy. Jak ustawić właściwie stare zegary mechaniczne? Przyczyna jest banalna... w linku informacje.

W najbliższy weekend w nocy z soboty 29 października na niedzielę 30 października 2022 roku przestawiamy czas z letniego na zimowy. Zegarki i zegary mechaniczne trzeba przestawić ręcznie. W szczególności zmiana czasu zegara, który wybija godziny wymaga zatrzymania mechanizmu na jedną godzi...

29/06/2022

Z przykrością zawiadamiamy o śmierci Kolegi Marka Górskiego. Był lubianym, znanym i cenionym zegarmistrzem. Nabożeństwo żałobne odbędzie się 4 lipca o godzinie 11.00 w Pruszkowie.

29/04/2022

Zdzisław Mrugalski – współbudowniczy zegara na Zamku Królewskim w Warszawie

Trochę historii, którą jako Cech kontynuujemy.

Zdzisław Mrugalski urodził się w dniu 22. kwietnia 1930 roku w Brzóstowni k. Książa Wielkopolskiego. Jego ojciec Czesław był kolejarzem, matka Maria z domu Łyskawińska zajmowała się wychowaniem trojga dzieci. Zdzisław Mrugalski był zegarmistrzem, profesorem nauk technicznych w zakresie...

15/04/2022

Z okazji Świąt Wielkanocnych składamy wszystkim życzenia zdrowia, spokoju, bliskości. Niech ten czas przyniesie wszystkim nową wiarę, nadzieję i miłość.

23/12/2021

Z okazji Świąt Bożego Narodzenia życzymy Wam wszystkim zdrowych, spokojnych, rodzinnych Świąt. Niech ten czas będzie dla wszystkich źródłem narodzin nadziei i dobra.
Dziękujemy, że jesteście z nami.

13/11/2021

Budynek naszej siedziby na obrazie w Muzeum Warszawy . Wybaczcie, nie zdążyłem zapamiętać czyjego autorstwa. Do kompletu pomnik Kilińskiego, tak charakterystyczny w naszym sąsiedztwie.

21/09/2021

Targi GOLDEXPO 2021 – Cech Złotników, Zegarmistrzów, Optyków, Grawerów i Brązowników

Zapraszamy na Targi, będzie również trochę eksponatów z naszego Muzeum.

Opublikowane w 21 września 202121 września 2021 przez AdministratorTargi GOLDEXPO 2021 Targi GOLDEXPO to największa impreza w branży złotniczo-jubilerskiej. W tym roku zapraszamy w dniach 30.09 – 02.10.2021. Złotnictwo znane było w Polsce od zamierzchłych czasów, ale trudno tu operować j...

12/09/2021

Cykl wykładów

Podczas tegorocznej edycji nocy Muzeów zainteresowaniem cieszył się wykład o Zegarze z Zamkowej Wieży, , dlatego mamy przyjemność zaprosić na prelekcję pod tym samym tytułem.

"Zegar z zamkowej wieży" - prelekcja, Wladysław Meller
W dniu 23.09.2021, o godzinie 18.00, w Zamku Królewskim w Warszawie, w Sali Biblioteki Królewskiej odbędzie się prelekcja pod tytułem "Zegar z zamkowej wieży".
Będzie to pierwszy od dawna wykład z udziałem publiczności.
Udział publiczności będzie się odbywać na podstawie pobrania bezpłatnych wejściówek na 30 min. przed wykładem w Sieni Wielkiej. Ze względów pandemicznych planowane jest wydawanie 50 wejściówek.
Ponieważ bierzemy udział w obchodach rocznicowych, zapraszamy na ww prelekcję przygotowaną przez członka naszego Cechu.

Wszystkie wykłady rozpoczynają się o godz. 18:0023 września 2021 r. – Zegar z zamkowej wieży, Władysław Meller (wykład z publicznością, Biblioteka Królewska)28 października 2021 r. – Zamek Królewski w czasie II wojny światowej, Norbert Bączyk, Muzeum Powstania Warszawskiego (wykł...

03/09/2021

Festiwal Zegarków - It's All About Watches

Zwracamy Waszą uwagę na wydarzenie, w którym nie zabraknie również nawiązań do historii. Zachęcamy do zapoznania się z programem V Festiwalu, wtedy wszystko stanie się jasne. Do zobaczenia.

It's All About Watches to odbywający się od 3 lat Międzynarodowy Festiwal Zegarów i Zegarków w Łodzi. Jesteś ich pasjonatem? Dowiedz się więcej!

10/07/2021

Jubileusz Zamku Królewskiego w Warszawie i jubileusz jego zegara – Cech Złotników, Zegarmistrzów, Optyków, Grawerów i Brązowników

Pierwsze robocze spotkanie przedstawicieli dyrekcji Zamku Królewskiego i Cechu warszawskich rzemieślników precyzyjnych

Na początku tego roku w prasie pojawiła się informacja o 50. rocznicy podjęcia decyzji o odbudowie Zamku Królewskiego w Warszawie.
Rzeczywiście w styczniu 1971 roku, po Wydarzeniach na Wybrzeżu, na fali zmian w kierownictwie politycznym w naszym kraju w Warszawie odbyło się spotkanie „Przedstawicieli środowisk twórczych z I Sekretarzem Komitetu Centralnego PZPR Edwardem Gierkiem”....
Cały artykuł na naszej stronie. Zapraszamy

Opublikowane w 10 lipca 202110 lipca 2021 przez AdministratorJubileusz Zamku Królewskiego w Warszawie i jubileusz jego zegara Pierwsze robocze spotkanie przedstawicieli dyrekcji Zamku Królewskiego i Cechu warszawskich rzemieślników precyzyjnychNa początku tego roku w prasie pojawiła się infor...

05/07/2021

W nawiązaniu do naszego artykułu (https://rzemioslo.waw.pl/zegar-na-wiezy-zamku-krolewskiego-w-warszawie-historia-powstania/) na jednym forum dyskusyjnym pojawiła się zagadka ze zdjęciem osób z naszego Cechu. Na przedstawionej fotografii znalazły się następujące osoby (od lewej):
1 - mistrz Jerzy Januszkiewicz - złotnik - Starszy Cechu
2 - mistrz Jan Osiński - zegarmistrz
3 - mistrz Eugeniusz Wójcik - zegarmistrz, zastępca szefa Zespołu Odbudowy Zegara na Zamku Królewskim...
4 - mistrz Jan Goraj - zegarmistrz
5 - mistrz Władysław Zaleski - zegarmistrz, szefa Zespołu Odbudowy Zegara na Zamku Królewskim...
6 - ???
Kto może uzupełnić? kto potwierdzi nasze wskazania?

Oczywiście przedstawione na fotografii spotkanie jest związane z budową zegara na Zamku Królewskim w Warszawie.
Prawdopodobnie jest to podsumowanie zbiórki prowadzonej w zakładach zegarmistrzowskich w całej Polsce.
Stos skarbonek - to właśnie te zebrane z zakładów zegarmistrzowskich w których zbierano datki klientów.
Zegarmistrze za drobne usługi nie pobierali należności zachęcając do składki na odbudowę zegara Zamku Królewskiego.

21/06/2021

"Przemijający świat rzemiosła" autorstwa Jerzego Miecznika (do tematu Pracowni Mieczników wrócimy w osobnym watku)

Tym razem książka, perełka, trzeba przeczytać, potem zwiedzić nasze muzeum.
Zastanawiałem się, który fragment zacytować. W zasadzie do każdej strony można dopowiedzieć kawał historii na cały wieczór. Wybrałem ten, który pokazuje fascynujące zbiegi okoliczności. Tak, na zaproszenie, bo może po Waszej lekturze tej pozycji odkryjecie coś, dzięki czemu historia potoczy się dalej. By móc opowiadać z pasją
(książka dostępna, odbiór w biurze lub wysyłka, cena 40 zł + kw)
https://rzemioslo.waw.pl/kontakt/

"Należy wspomnieć, że statut tego cechu, podpisany przez Stanisława Augusta przywilej królewski, jest najcenniejszym dokumentem dzisiejszego Cechu Złotników, Zegarmistrzów, Optyków, Grawerów i Brązowników. Przez ponad półtora wieku był pieczołowicie przechowywany wraz z innymi starymi dokumentami w cechowej ladzie (skrzyni) - zabezpieczonej trzyryglowym zamkiem, zdobionej fornirem orzechowym i brązowymi okuciami. Z relacji Tadeusza Łopierskiego wynika, że lada bezpowrotnie zaginęła podczas powstania warszawskiego, natomiast statut został szczęśliwie odnaleziony w 1945 r. przez dzieci w rowie przy szosie z Warszawy do Piaseczna (w okolicy Dąbrówki). Dzieci przekazały go księdzu Franciszkowi Kawieckiemu, który zajął się zabezpieczeniem dokumentu i w 1948 r. przesłał statut na ręce Łopieńskiego (1982). Dziś jest on ozdoby cechowego muzeum."

18/06/2021

Muzeum Rzemiosł Artystycznych i Precyzyjnych w Warszawie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Trochę mało w encyklopedii o naszym muzeum. Trzeba to zmienić, bo przecież jest o czym pisać. Zaglądajcie tu, będzie coraz więcej ciekawostek. Jeżeli macie propozycje, zachęcamy do dzielenia się w komentarzach.
Na stronie Muzeum w Wikipedii można posłuchać jak gra nasz zegar, choć lepiej to zrobić podczas spaceru na Starówce.

Muzeum Rzemiosł Artystycznych i Precyzyjnych przy Cechu Złotników, Zegarmistrzów, Optyków, Grawerów i Brązowników m.st. Warszawy, zwane też Muzeum Zegarów – muzeum w Warszawie znajdujące się przy ul. Piekarskiej na warszawskim Starym Mieście. Gromadzi zabytki dawnego i współczesnego...

11/06/2021

Pożar Zamku Królewskiego w Warszawie 17 września 1939 w KOLORZE

W nawiązaniu do poprzedniego artykułu

Pożar Zamku Królewskiego w Warszawie 17 września 1939

11/06/2021

Zegar na wieży Zamku Królewskiego w Warszawie.
Historia powstania

Zegar Zamku Królewskiego w Warszawie, znajdujący się na dominującej nad Placem Zamkowym Wieży Zygmuntowskiej, zwanej także Wieżą Zegarową, obchodził w tym roku swoje wyjątkowe jubileusze. 75 lat temu – 17 września 1939 roku, w wyniku hitlerowskiego bombardowania i pożaru, zegar zatrzymał się wskazując godzinę 11.15, a przed 40 laty – 19 lipca 1974 roku o godzinie 11.15, odżył dziełem warszawskich rzemieślników, wznawiając odmierzanie czasu i do dziś dnia działa nienagannie.
Zegar jako symbol władzy
Pierwsze zegary mechaniczne, nie tylko dla chęci pokazania się, ale także ze względu na poziom wydatków umieszczane były na wieżach zamków i kościołów. W takich miejscach były one doskonale widoczne i były równocześnie symbolem i atrybutem władzy, oraz uporządkowanego systemu prawnego, a wskazując czas systematyzowały życie wspólnot ludzkich. Zegar na Wieży Zygmuntowskiej pojawił się zaraz po zakończeniu budowy Zamku Królewskiego w roku 1622. W czasie II Wojny Światowej, w wyniku bombardowania Warszawy przez niemieckie samoloty, w dniu 17 września 1939 Zamek Królewski stanął w płomieniach, a o godzinie 11.15 zatrzymały się wskazówki zegara. W takim stanie tak budynek, jak i zegar przetrwały do 1944 roku, kiedy to Niemcy wysadzili spalony Zamek Królewski. Po wojnie miejsce w którym stał Zamek zostało niezabudowane, a fundamenty murów i jedna szczątkowa ich pozostałość, były świadectwem przez wieki istniejącego w tym miejscu budynku.
Będzie Zamek Królewski – będzie zegar
W wydaniu z dnia 21 stycznia 1971 roku, Życie Warszawy – najważniejszy stołeczny dziennik, tytułowym artykułem informującym o spotkaniu środowisk twórczych z Pierwszym Sekretarzem PZPR – Edwardem Gierkiem, w dniu 20 stycznia obwieścił, iż z inicjatywy władz i społeczeństwa stolicy, Zamek Królewski będzie odbudowany. Trudno orzekać, czy taki właśnie był zamysł władzy, a z chronologii wydarzeń można wręcz zakładać, że nie, jednak wobec entuzjastycznie przyjętej informacji medialnej przekazanej przez Życie Warszawy, Biuro Polityczne PZPR zmuszone było podjąć w dniu 21 stycznia decyzję o odbudowie Zamku Królewskiego.

Zegar jako wyzwanie
Trzeba sobie zdawać sprawę, że tylko krótko po II Wojnie Światowej, działała jedyna, zamknięta z powodów politycznych, poniemiecka fabryka produkująca zegary wieżowe w Srebrnej Górze. Tak więc, w latach siedemdziesiątych nie było żadnej jednostki organizacyjnej która mogłaby się poszczycić produkcją zegarów wieżowych, czy ogólnie przyjmując tego rodzaju doświadczeniem.
Niewtajemniczonym mogłoby się wydawać, że opracowanie nowej konstrukcji nie jest przedsięwzięciem trudnym, jednak biorąc pod uwagę istniejącą już konkurencję funkcjonalnych i dokładnych zegarów elektrycznych, wspomniany powyżej brak jakiegokolwiek doświadczenia i potrzebę bezawaryjnego funkcjonowania urządzenia, podjęcie się wykonania zegara było nie lada wyzwaniem.
Zespół Cechowy i wsparcie naukowe
Wobec podjęcia decyzji o odbudowie Zamku Królewskiego, rzemieślnicy powołali Zespół Budowy Zegara, przy Cechu Zegarmistrzów, Złotników, Optyków, Grawerów i Brązowników Miasta Stołecznego Warszawy. Był on kierowany przez mistrza Władysława Zaleskiego i jego zastępcę Eugeniusza Wójcika, a składał się z członków cechu i wsparty był przez profesora (ówcześnie docenta) Zdzisława Mrugalskiego, oraz jego byłego studenta i dyplomanta, także zegarmistrza – mgr inż. Marka Górskiego.
W kwestii wyboru koncepcji zegara, w siedzibie Cechu odbyło się specjalne zebranie, z udziałem profesora Jana Zachwatowicza – przewodniczącego Komisji Architektoniczno-Konserwacyjnej przy Obywatelskim Komitecie Odbudowy Zamku Królewskiego (OKOZK), dyrektora biura tegoż Komitetu, osób z Politechniki Warszawskiej i Przemysłowego Instytutu Automatyki i Pomiarów (PIAP) oraz oczywiście przedstawicieli Cechu ZZOGiB m.st. Warszawy. Po gorącej dyskusji ostatecznie zdecydowano, że konstrukcja nowego zegara, będzie oparta na tradycyjnej – mechanicznej zasadzie działania, a źródłem dźwięku będą dzwony. Istotnym argumentem, który wzięty był pod uwagę w trakcie dyskusji było przekonanie, że zegar mechaniczny byli w stanie wykonać zegarmistrze Warszawscy, przy wsparciu specjalistów z Politechniki Warszawskiej i osób związanych z przemysłem maszynowym.
Jaki zegar? Najlepszy z najlepszych
Przystępując do rozważań co do konstrukcji planowanego zegara dla Zamku Królewskiego, Zespół Budowy Zegara zaczął zbierać informacje o istniejących zegarach wieżowych, by móc porównać różne istniejące rozwiązania. Przegląd był bardzo szeroki, a zadaniem zegarmistrzów było wyselekcjonowanie wszystkich najlepszych mechanizmów, tak by konstrukcja planowanego zegara łączyła wszystkie dobre cechy istniejących zegarów, wykluczała ich ułomności, oraz umożliwiała zastosowanie najnowszych, unikatowych rozwiązań. W szczególności istotnymi wskazaniami dla konstrukcji mechanizmu były: wysoka dokładność działania, niewrażliwość na zakłócenia zewnętrzne (zmiany temperatury, niestandardowe obciążenie wskazówek, choćby poprzez siadające na nich ptaki, czy oblodzenie), oraz trwałość urządzenia.
Założenia konstrukcyjne mechanizmu zegara, a później dokumentację techniczną pod kierownictwem profesora Mrugalskiego, opracował mgr inż. Marek Górski zatrudniony wówczas w Centralnym Biurze Konstrukcyjnym Obrabiarek (CBKO) w Pruszkowie, a później prowadzący zakład zegarmistrzowski w Pruszkowie. W CBKO kilkuosobowa grupa kreślarzy współpracowała przy wykonaniu dokumentacji konstrukcyjnej. Pełna dokumentacja zawierała ok. 100 rysunków wykonawczych poszczególnych części i kilkunastu rysunków złożeniowych.
Dokumentację elementów zewnętrznych – tarcz i wskazówek, z wielką troską o wierne odtworzenie ich dawnego wyglądu, opracował w czynie społecznym, zespół osób wywodzący się z Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Obydwa zestawy dokumentów zatwierdzała Komisja Architektoniczno-Konserwatorska przy OKOZK pod przewodnictwem prof. J. Zachwatowicza.
Prace na Bugaju i hangarach MSW
Członkowie Zespołu Budowy Zegara otrzymali rysunki wykonawcze poszczególnych części i każdy z nich samodzielnie, lub zamawiając w różnych zakładach – często odpłatnie, ale z własnych funduszy, wykonywali części składowe. Zegar zamkowy posiada ich około 400. Te największe – jak płyty korpusowe zostały odlane w Hucie Warszawa i obrobione w CBKO w Pruszkowie. Inne – takie jak: łożyska samosmarujące dostarczyły Zakłady Metalurgiczne „Trzebinia”, a łańcuchy do obciążników wykonały Zakłady Rowerowe „Romet” w Poznaniu. Wykonanie poszczególnych elementów, samodzielne czy poprzez odpowiednie zakłady, to dopiero początek pracy nad wykonaniem zegara, a i ten etap dostarczył sporo trudności. Choćby płyty konstrukcyjne, które w obróbce końcowej miały być frezowane, ze względu na wysoką twardość materiału (bo hutnicy dla zegara postarali się o najwyższej klasy surowiec), nie mogły być w założony sposób obrobione, z czym zegarmistrze musieli sobie jakoś poradzić. Ubocznym efektem tegoż zdarzenia jest klasyczne perłowanie płyt, którym starano się ukryć brak frezowania, a które teraz może wydawać się zabiegiem ze względów dekoracyjnych z góry założonym. Do dziś także toczą się dyskusje przez kogo wykonane koło wychwytowe (bo w pewnym momencie wykonano drugi egzemplarz) pracuje w mechanizmie zamkowego zegara.
Wszystkie wykonane w opisanym powyżej systemie części składowe, musiały być zmontowane w całość tak, by dobrze ze sobą współpracowały. Jeszcze po 40 latach profesor Mrugalski wskazał pani Katarzynie Wierzbickiej (zegarmistrzowi i córce zegarmistrza z Zespołu), którą dźwignię mechanizmu bicia wykonał jej ojciec, bo wykonując ją bardzo solidnie nie przewidział, że jej ustawienie trzeba będzie korygować dla odpowiedniej współpracy w zmontowanym mechanizmie. Prace montażowe mechanizmu Zespół Budowy Zegara wykonywał w pomieszczeniu (suterynie) budynku na ulicy Bugaj 14, przekazanym do użytkowania na ten właśnie cel. W tym miejscu, przez kilka miesięcy, o godzinie 19-tej (po zamknięciu swoich własnych zakładów usługowych) spotykali się członkowie Zespołu i pracowali nad zegarem do późnych godzin nocnych. Dzięki odręcznym notatkom zapisanym na rysunkach złożeniowych wiszących wówczas na ścianie pomieszczenia (dziś złożonych w archiwum Zamku Królewskiego) wiadomo, że mechanizm chodu zegara po raz pierwszy uruchomiono w dniu 4 maja, a mechanizmy bicia w dniu 20 czerwca 1974 roku.
Równolegle, także trudna część prac związana z wykonaniem tarcz, przebiegała w hangarach Nadwiślańskiej Jednostki MSW na ulicy Podchorążych. Stalowe szkielety czterech tarczy zostały pokryte blachą miedzianą, z następnie zgodnie z dokumentacją zamocowano na nich złocone okręgi, cyfry i rozetki. W środkowej części każdej z tarcz umieszczono także pozłocony wizerunek słońca, przy czym każda z jego czterech twarzy ma inny wyraz. Są na nich przedstawione: smutek, obojętność, uśmiech i wesołość. Na etapie wykonywania tarcz i przed ich zamontowaniem zastanawiano się, w jakim kierunku, która z twarzy powinna być skierowana. W takich rozważaniach członków Zespołu, branym pod uwagę był oczywiście aspekt geopolityczny. Jednak już w trakcie samego montażu zapomniano o tej kwestii i w efekcie o umiejscowieniu każdej tarcz zadecydował przypadek. Na złocenia elementów tarcz zużyto łącznie 14 kg złota, które dostarczyła Mennica Państwowa.
Zegar do szerokiego stosowania
Wiadomo było, że konstrukcja nowego zegara będzie „łakomym kąskiem” dla chcących budować zegary mechaniczne zegarmistrzów. Z drugiej strony mechanizm zegara przeznaczony na Zamek Królewski miał być dziełem niepowtarzalnym. Do tego, nie wszystkie potencjalnie budowane zegary, tak jak ten zamkowy, miałyby mieć bicie kwadransów, czy nawet godzin.
Już na etapie projektowania, budowniczowie zegara wzięli wszystkie te aspekty pod uwagę. Z tego powodu mechanizm zegara ma konstrukcję modułową. Centralną – tę najważniejszą – odpowiedzialną za chód zegara, drugą - związaną z biciem godzin i trzecią - kwadransów. Zaplombowana dokumentacja zegara, z informacją o zakazie jej wykorzystania do wykonania innego zegara została złożona w Archiwum Zamku Królewskiego. Wykonano także dokumentację techniczną zmniejszonej wersji mechanizmu zegarowego. Dzięki temu, już w krótkim czasie po zakończeniu budowy zegara zamkowego, nowe – doskonałej jakości mechanizmy otrzymały bardzo ważne dla nas Polaków zegary. Pierwszy mechanizm – przygotowywany dla Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie w trybie awaryjnym dotarł do Kościoła Polskiego na Kahlenbregu (na wzgórzu, z którego bitwą wiedeńską kierował król Jan III Sobieski), a dopiero kolejny trafił do Szczecina. Większą liczbę zegarów wykonano w wersji najprostszej – bez bicia. Niestety w ostatnim czasie, przez ponad 20 lat (do 2012 roku) nie było żadnych zamówień na wieżowy zegar mechaniczny. Modele elektryczne zdominowały rynek, a co gorsze, często zastępowały one znajdujące się w wcale nie najgorszym stanie zegary mechaniczne. Dopiero dwa lata temu zegar mechaniczny został zamówiony przez indywidualną osobę w zakładzie zegarmistrzowskim Marka Binia nu ulicy Świętojerskiej. O współzbudowanie zegara poproszony został oczywiście konstruktor mechanizmu – Marek Górski, prowadzący obecnie zakład zegarmistrzowski w Pruszkowie. Obydwaj zegarmistrze, mając zamówienie na jeden zegar, wykonali też od razu drugi – by łatwiej znaleźć potencjalnych zainteresowanych. Zegar ten cieszy oczy osób odwiedzających zakład na Świętojerskiej 16 w Warszawie.
Uroczysty dzień
Wreszcie nadszedł długo wyczekiwany dzień – 19 lipca 1974 roku. W zegarowym pomieszczeniu na wieży zamkowej znaleźli się wszyscy członkowie Zespołu Budowy Zegara, którzy uczestniczyli w ostatecznym montażu zegara, był także reporter „Sztandaru Młodych”. Na chwilę przed godziną 11.15 mechanizm już działał, należało tylko sprząc z nim przekładnię transmisyjną napędzającą wskazówki. Uczynił to wskazany do tej czynności przez członków Zespołu profesor Zdzisław Mrugalski. Jak przekazywał reporter dziennika: „…wokół Kolumny Zygmunta dosłownie nie ma wolnego centymetra…, 11.05… z głośników płynie montaż słowno-muzyczny… [muzyka Chopina], 11.13 Wzmaga się ryk samolotów, łoskot bomb, 11.14 Cisza, 11.15 Wskazówki zamkowego zegara drgnęły. Po 35 latach! Nikt nie kryje wzruszenia…”.
W zegarowym Dzienniku odnotowano: „19 VII 74 r. o godz. 11.15 puszczono w ruch wskazówki zegara i o godz. 12.00 nastawiono wg czasu radiowego”.
Na Królewski Zamek wróciło życie!
Ukochane dziecko Zespołu i jedno z urządzeń zamkowych
Przez kolejne dni, tygodnie i miesiące członkowie Zespołu spotykali się na wieży zamkowej. Zegar wprawdzie działał nienagannie, no chyba, że pracownicy budowlani, którzy kontynuowali budowę Zamku wyjęli z gniazda wtyczkę zasilania, odcinając od prądu silnik podnoszący obciążniki, ale zawsze znalazł się powód do obecności każdej z osób. Odłączenie zasilania zdarzało się wielokrotnie, bo Zamek był cały czas placem budowy, a wyjęcie wtyczki silnika zegara, nie powodowało widocznej natychmiast reakcji urządzenia, więc robotnikom mogło się wydawać, że nie powodują niczego złego. „Ile myśmy czasu tu spędzili” – wspomina profesor Mrugalski – „to było nasze ukochane dziecko, a my - jego wykonawcy tworzyliśmy jedną rodziną”. Takiego sentymentu dla zegara nie miały władze Zamku. Tak te z czasów budowy – co można było zrozumieć nawałem pracy, jak i te późniejsze. Te drugie nie miały już żadnego wytłumaczenia. Ułatwieniem dla takiego podejścia było pewnie to, że zegar działał bezawaryjnie. Gdyby myląc czas - mylił warszawiaków, gdyby w taki uciążliwy sposób przypominał o sobie, może wyglądałoby to inaczej. W dziesiątą rocznicę istnienia zegara, sam Zamek Królewski udostępniono zwiedzającym. Dwudziesta rocznica istnienia zegara minęła bez rozgłosu, trzydziesta także. Grono żyjących zegarmistrzów – z tych, których nazwiska uwieczniono na tablicy upamiętniającej Zespół Budowy Zegara – znajdującej się w pomieszczeniu zegarowym zmniejsza się z roku na rok.
Czyżby zegar, którego działanie jest świadectwem życia Zamku, czyżby zegar, który jest niepowtarzalnym już dziełem warszawskich zegarmistrzów, był przez dyrekcję Zamku traktowany, tylko jako jedno z wielu urządzeń technicznych, które w ten, czy inny sposób na Zamek trafiły?
40-lecie budowy zegara
W tym roku mija 40 lat od uruchomienia zegara na zamkowej wieży. To była już pewnie ostatnia szansa, by przy okrągłej rocznicy zebrać większe grono osób, z tych - co zegar budowali, tych - co z tego grona jeszcze pozostali. Są nimi – w „tablicowej kolejności”: Zbigniew Cegielski, Marek Górski, Zdzisław Mrugalski, Edward Pielak, Józef Prymas, Jan Stefanek, Władysław Zaleski. Ci którzy już odeszli, a o których pamiętać należy to:
Stanisław Gałązka, Wacław Makowski, Wacław Mandryk, Józef Panasiuk, Juliusz Pazderski, Konrad Smoderek, Mieczysław, Soporek, Zbigniew Wierzbicki, Eugeniusz Wójcik.
W ostatnim czasie w internecie – na portalu Katalog Zegarów Wieżowych (www.katalogzegary.pl), zostały udostępnione nagrania wykonane czterdzieści lat temu. O zegarze rozprawiali znani w całej Polsce Matysiakowie, są głosy budowniczych zegara z pracowni na Bugaju i na wieży Zamku. Warto posłuchać. Lata, które minęły nie zatarły emocji przebijających w wypowiedziach zaangażowanych w budowę osób i ich radości z ukończenia tego wiekopomnego dzieła.
Na Wieżę Zegarową, by podziwiać mechanizm zegara mogą dostać się jedynie nieliczni. W pracowni zegarmistrzowskiej na Świętojerskiej 16, cały czas stoi zegar wieżowy – ten stworzony ostatnio, wedle planów do komercyjnego, szerokiego stosowania. Warto go obejrzeć dopóki nie znajdzie swojego miejsca na którymś z budynków. Warto zobaczyć, by zdać sobie sprawę, jakiego dzieła dokonali zegarmistrze z Zespołu Budowy Zegara Zamku Królewskiego 40 lat temu.
IV. 2015r.
Władysław Meller

W opracowaniu wykorzystano artykuł prof. Zdzisława Mrugalskiego „Zegar na wieży Zamku Królewskiego w Warszawie. Wspomnienia uczestnika prac nad restytucją zegara w latach 1972 – 1974”..
opublikowany w Kronice Zamkowej nr 1-2/2010, s. 149-176…

08/06/2021

Zapraszamy na nasz profil na Instagramie. https://www.instagram.com/p/CP3Qf0cBsaD/?utm_medium=copy_link
Powoli rozwijamy dla Was kanały kontaktu. Wkrótce kolejne niespodzianki.

31/05/2021

Polecamy uwadze lekturę

„Czasy współczesne nie wydają się okresem szczególnie pomyślnym dla historiografii rzemiosła, w zainteresowaniach badaczy zajmującej już od lat miejsce raczej marginalne. Takiej pesymistycznej ocenie przeczy jednak najnowsza publikacja Ryszarda Mączyńskiego. Książka zawiera wielostronny, osadzony w kontekście epoki obraz rozwoju branży mosiężniczej w Warszawie doby stanisławowskiej, branży w wielkim stopniu łączącej cechy anonimowej masowej produkcji z twórczością artystyczną. Praca jest istotnym krokiem na drodze poznawania dziejów nie tylko rzemiosła, ale także społeczeństwa, kultury materialnej i sztuki w okresie poprzedzającym industrialny przełom na ziemiach polskich. Autor wykorzystuje wszelkie dostępne typy źródeł, po raz kolejny okazując się mistrzem ich – zgodnej z regułami warsztatów zarówno historyka, jak i historyka sztuki – analizy”. Z recenzji prof. Andrzeja Klondera „W załączonym do rozprawy aneksie został przytoczony pełny tekst statutu mosiężników Starej Warszawy, zatwierdzonego w 1789 roku. Zwraca uwagę wielka staranność w odcyfrowaniu nie zawsze łatwo czytelnego rękopisu (gdyż w okolicznościach II wojny światowej uległ on poważnemu zawilgoceniu), a także ogromna pieczołowitość w opracowaniu edytorskim osiemnastowiecznego dokumentu i opatrzeniu go wielu objaśnieniami, zwłaszcza terminów fachowych, które już dawno wyszły z codziennego użytku. W tym przypadku Ryszardowi Mączyńskiemu okazało się pomocne jego wykształcenie nie tylko jako historyka sztuki, lecz także świadomość językowa filologa oraz wieloletnie doświadczenie w przygotowywaniu do druku źródeł pisanych z XVII-XIX wieku”. Z recenzji prof. Jana Wiktora Sienkiewicza

15/05/2021

15/05/2021

15/05/2021

15/05/2021

Noc muzeów

Jesteśmy gotowi. Zapraszamy

04/05/2021

Mamy w tym roku 50 rocznię podjęcia decyzji o odbudowie Zamku Królewskiego. Zespół Odbudowy Zegara powstał rok później.
... "dnia 4-V-74 o godzinie 23.45 zegar ruszył w obecności: doc. Zdzisław Mrugalski, mistrz Władysław Zaleski, mistrz Eugeniusz Wójcik z małżonką, mistrz Wacław Mandryk, przyszedł Jan Stefanek". Taki wpis znalazł się na rysunku złożeniowym mechanizmu zegara Zamku Królewskiego w Warszawie.

02/04/2021

Trzeba nam patrzeć dalej, bo Wielki Piątek poprzedza to, jak wierzymy, co przychodzi następne.
Z okazji świąt Wielkanocnych życzymy Wszystkim zdrowia, szczęścia, spokoju ducha, bliskości tych, których kochamy.

24/01/2021

Eksponat rzemiosła brązownictwa. Czeladników i mistrzów tego zawodu zrzesza nasz Cech Złotników, Zegarmistrzów, Optyków, Grawerów i Brązowników

17/01/2021

Jedna z prac znajdująca się w zbiorach naszego muzeum. Tym razem grawerska jako, że nasz Cech Złotników, Zegarmistrzów, Optyków, Grawerów i Brązowników zrzesza wśród rzemiosł precyzyjnych, również grawerów.