Muzeum Ziemi w Warszawie

26/09/2023

25/09/2023

/MUZEUM ZIEMI / FESTIWAL NAUKI / ZAŚWIATY

Szanowni Zwiedzający,

informujemy, że 26 września niektóre sale ekspozycyjne Białego Pałacyku będą niedostępne w godzinach 10:00-14:00, natomiast w dniach 25-27 września dostęp do willi Pniewskiego będzie utrudniony ze względu na przygotowania do wernisażu wystawy czasowej „Zaświaty” oraz organizację warsztatów w ramach tegorocznej edycji Festiwalu Nauki. W tych dniach zapraszamy na zwiedzanie Muzeum Ziemi w cenie biletu ulgowego oraz przypominamy, że wtorek jest dniem wstępu bezpłatnego.

Przepraszamy za utrudnienia.

Zespół PAN Muzeum Ziemi

24/09/2023

/ODKRYWAMY KOLORY...
Drodzy Przyjaciele Muzeum,
frekwencja na dzisiejszych warsztatach była olbrzymia. Szum komunikacyjny sprawił, że część z Was nie mogła uczestniczyć w zajęciach. Dziękujemy za zrozumienie sytuacji, która nas też zaskoczyła. Cenimy bardzo Waszą obecność, dlatego zapraszamy na kolejne warsztaty - specjalnie dla Was "Odkrywamy kolory..." odbędą się również w 15 PAŹDZIERNIKA 2023 o godz. 11.00! Zapisy: 22 629 74 79.

21/09/2023

/WARSZAWA W BUDOWIE W PAN MUZEUM ZIEMI
/SPOTKANIE / WARSZAWA W EPOCE LODOWCOWEJ / 23.09.2023

Drodzy Zwiedzający, przypominamy, że już w najbliższy piątek (22.09) rusza organizowana przez Muzeum Warszawy 15. Edycja Festiwalu WARSZAWA W BUDOWIE pod hasłem „Zimno już było”. W ramach festiwalu 23.09.2023 o godzinie 13.00 w PAN Muzeum Ziemi odbędzie się spotkanie „Warszawa w epoce lodowcowej”, które poprowadzą dr Michał Loba z Działu Paleozoologii PAN MZ i Grzegorz Skrzyński z Działu Paleobotaniki PAN MZ.

Festiwal WARSZAWA W BUDOWIE trwa od 22 września do 22 października 2023 roku. Zapraszamy do zapoznania się z programem.

WARSZAWA W BUDOWIE W PAN MUZEUM ZIEMI
/SPOTKANIE / WARSZAWA W EPOCE LODOWCOWEJ
23.09.2023 / 13.00
PAN Muzeum Ziemi w Warszawie
Aleja Na Skarpie 27
/wstęp wolny

Partnerem projektów PAN Muzeum Ziemi jest KGHM to my

/WARSZAWA W BUDOWIE W PAN MUZEUM ZIEMI
/SPOTKANIE / WARSZAWA W EPOCE LODOWCOWEJ / 23.09.2023

15. edycja WARSZAWY W BUDOWIE, po raz pierwszy w nowej formule: wystawa i festiwal organizowane są w tym roku przez Muzeum Warszawy. Tegoroczna odsłona, która odbędzie się pod hasłem Zimno już było, zajmie się kwestią rosnących temperatur, przyjrzy strategiom radzenia sobie z upałem w mieście i opowie o naszej relacji ze Słońcem, która od fascynacji przerodziła się w strach. W wydarzeniu swój udział będzie miało również PAN Muzeum Ziemi!

23 września 2023 o godz. 13.00 zapraszamy do PAN Muzeum Ziemi na spotkanie „Warszawa w epoce lodowcowej”, które poprowadzą dr Michał Loba z Działu Paleozoologii PAN MZ i Grzegorz Skrzyński z Działu Paleobotaniki PAN MZ.

Zmiany klimatu nie są dla obszaru Warszawy czymś nowym. Dużo wolniej niż obecnie, w plejstocenie klimat zmieniał się cyklicznie, od ciepłych interglacjałów, po mroźne glacjały i z powrotem. Jednym z najbardziej rzetelnych „paleotermometrów” są profile pyłkowe informujące o zmianach szaty roślinnej. Podczas wydarzenia można będzie samemu zajrzeć pod mikroskop i nauczyć się rozpoznawać najbardziej charakterystyczne pyłki roślin. Rośliny są z kolei pokarmem dla roślinożerców, tak że zachowane w osadach szczątki zwierzęce również mogą nam wiele powiedzieć o tym, jak zmieniał się klimat. Na naszym spotkaniu, kości tych zwierząt będzie można dotknąć i obejrzeć z każdej strony.

Prowadzący spotkanie:
Dr Michał Loba – Dział Paleozoologii PAN Muzeum Ziemi w Warszawie – dr Loba pracował naukowo nad histologią kości i trybem życia triasowych metopozaurów, a na potrzeby doktoratu zajmował się jurajskimi rozgwiazdami i wężowidłami. Wielką pasją dr Loby jest jednak ewolucja ssaków kopytnych, a także zmiany środowiska przyrodniczego w plejstocenie.

Mgr Grzegorz Skrzyński – Dział Paleobotaniki PAN Muzeum Ziemi w Warszawie – doktorant w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN. Zawodowo interesuje się archeobotaniką oraz paleobotaniką neogenu i czwartorzędu.

Festiwal Warszawa w Budowie trwa od 22 września do 22 października 2023 roku. Zapraszamy do zapoznania się z programem.

Partnerem projektów PAN Muzeum Ziemi jest KGHM to my

WARSZAWA W BUDOWIE W PAN MUZEUM ZIEMI
/SPOTKANIE / WARSZAWA W EPOCE LODOWCOWEJ
23.09.2023 / 13.00
PAN Muzeum Ziemi w Warszawie
Aleja Na Skarpie 27
/wstęp wolny

20/09/2023

/27. Festiwal Nauki/ II PIKNIK RODZINNY Z GWIDONEM
/RELACJA
Tegoroczny „Piknik rodzinny z Gwidonem – warszawskim słoniem leśnym” przeszedł nasze najśmielsze oczekiwania! Bardzo dziękujemy za tak liczne przybycie. Dziękujemy wszystkim, którzy współtworzyli z nami to wydarzenie, a także Patronom i Partnerom! Zadowolone buzie to najlepsza nagroda! Mamy nadzieję, że w 2024 roku z Gwidonem będzie się bawić cała Warszawa. A może nawet Polska? Byłoby świetnie.
Jeszcze raz dziękujemy – z nadzieją: do zobaczenia!
Przypominamy, że spotkania w ramach Festiwalu Nauki biorą udział w plebiscycie na najlepsze wydarzenie, zachęcamy do głosowania, Piknik z Gwidonem znajduje się pod numerem 18. https://forms.gle/keUPKyAeGXtJ2mdk9

Organizator: PAN Muzeum Ziemi w Warszawie
Współorganizator: Festiwal Nauki
Patronat honorowy: Burmistrz dzielnicy Wola Krzysztof Strzałkowski
Partner wydarzenia: Lasy Państwowe
Partnerem projektów PAN Muzeum Ziemi jest KGHM to my
Patronat medialny: TVP ABC i RDC

19/09/2023

/PAWEŁ ŁUKASZEWSKI / URODZINY
/IRYDION NA SKARPIE
Dziś 55 urodziny Pawła Łukaszewskiego - kompozytora, dyrygenta, organizatora życia muzycznego. Zespół PAN Muzeum Ziemi dołącza się do życzeń składanych Artyście. Życzymy wielu muzycznych (i nie tylko muzycznych) inspiracji.

Świętujemy, dzieląc się relacją z urodzinowego koncertu Kompozytora, który PAN Muzeum Ziemi w Warszawie miało zaszczyt współorganizować 16 września 2023 roku w willi Pniewskiego, w ramach cyklu "Irydion na Skarpie". Kompozycje Pawła Łukaszewskiego usłyszeliśmy w wykonaniu:
Katarzyny Piątkowskiej, Pauliny Herman, Marty Zamojskiej-Makowskiej (sopran)
Doroty Żołnacz (klarnet), Mateusza Kowalskiego (gitara)
Aleksandry Nawe, Ewy Guz-Seroki, Marcina Tadeusza Łukaszewskiego, Wojciecha Świętońskiego (fortepian)
Adrianny Żołnierczuk-Malec, Konstancji Molawskiej (soprany)
Anny Marciniak, Dominiki Kazimierskiej (alty)
Jędrzeja Lepieszki, Michała Kowala (tenory)
Michała Malca, Jakuba Szafrańskiego (basy)
Dziękujemy wszystkim Artystom i wspaniałej Publiczności.

Zdjęcia: Justyna Klawe-Świętońska oraz PAN Muzeum Ziemi

Partnerem projektów PAN Muzeum Ziemi jest KGHM to my
Stowarzyszenie Polskich Artystów Muzyków
STOART - Związek Artystów Wykonawców

19/09/2023

/Z przyrodą za PANbrat

Z przyrodą za pan brat najlepiej z PAN-em. Czas na kolejny sezon zajęć z cyklu edukacyjnego współtworzonego przez PAN Muzeum Ziemi oraz Muzeum i Instytut Zoologii PAN. W tym roku powracamy z tematem o ślimakach („Ślimaki to mięczaki. Żywa lekcja przyrody”) oraz zapraszamy do udziału w nowych zajęciach „Kolibry. Najmniejsze ptaki świata”. Zapraszamy do zapisów.

„Ślimaki to mięczaki – żywa lekcja przyrody”
W trakcie zajęć zapoznamy uczestników nie tylko z budową ślimaków, ale także z ich środowiskiem życia. Zastanowimy się, dlaczego niektóre ślimaki mają muszle, a inne nie. Poznamy i nauczymy się rozpoznawać najbardziej charakterystyczne dla Polski gatunki. Zaprezentujemy również sposoby przechowywania muszli w szkolnych kolekcjach.

„Kolibry. Najmniejsze ptaki świata”
W trakcie zajęć opowiemy o różnorodności, zasięgach występowania i zwyczajach kolibrów. Zastanowimy się, jak dalekie są wędrówki kolibrów, ile czasu spędzają na spożywaniu pokarmu, gdzie i jak długo odpoczywają. Pokarzemy, jak wyglądają karmniki dla kolibrów i w jaki sposób można je stworzyć.

/godziny lekcji:
9:30–11:00, 11:00–12:30, 12:30–14:00

/terminy
5.10.2023 – ślimaki
9.11.2023 – ślimaki
23.11.2023 – ślimaki

Lokalizacja: Muzeum Ziemi PAN, Aleja Na Skarpie 20/26, 00-488 Warszawa
Czas trwania zajęć: ok. 1,5 h
Uczestnicy: Szkoła podstawowa – klasy od 2 do 6
Koszt: 10 zł od osoby

Zapisy: Muzeum Ziemi PAN – 22 629 74 79 w. 203
Organizatorzy:
PAN Muzeum Ziemi
Muzeum i Instytut Zoologii PAN

Partnerem projektów PAN Muzeum Ziemi jest KGHM to my

18/09/2023

/IG NOBLE / DLACZEGO NAUKOWCY LIŻĄ SKAŁY?

Po raz 33. przyznane zostały IG Noble, które bywają nazywane antynoblami. Są to nagrody, które przyznaje się za poważne badania, które „najpierw budzą śmiech, a potem skłaniają do myślenia”. W przeszłości wyróżnienie to otrzymał np. japoński zespół badawczy „za zmierzenie współczynnika tarcia pomiędzy butem a skórką banana oraz pomiędzy skórką banana a podłogą, gdy człowiek nadepnie na skórkę banana leżącą na podłodze”. Polacy również mają kilka takich nagród na koncie, m.in. w dziedzinie medycyny, a teraz poniekąd to grono powiększyło się.

Jednym z tegorocznych laureatów jest Brytyjczyk polskiego pochodzenia Jan Zalasiewicz, który starał się wyjaśnić dlaczego wielu naukowców lubi… lizać skały… 😋 Swoje wnioski zawarł w pracy „Eating Fossils” (po pol. „Jedząc kamienie”), która została opublikowana w czasopiśmie „The Paleontological Association Newsletter”. Naukowiec pracuje na uniwersytecie w Leicaster i kieruje Anthropocene Working Group, która w 2019 roku uznała, że w połowie XX wieku nastąpił koniec holocenu oraz rozpoczął się antropocen. Ponadto przez wiele lat był członkiem Komisji Stratygraficznej Brytyjskiego Towarzystwa Geologicznego.

„To była niespodzianka. Ale miło jest widzieć zainteresowanie starymi metodami terenowymi geologii” - skomentował Jan Zalasiewicz.

W PAN Muzeum Ziemi prezentujemy zwiedzającym najróżniejsze minerały i omawiamy ich zastosowania oraz właściwości, w tym twardość, zależność barwy od zawartości pierwiastków czy świecenie w świetle UV, ale nigdy nie przyszło nam do głowy, by nasze okazy wyjmować z gablot i lizać. Może czas to zmienić i zaczniemy was nimi częstować, wyodrębnimy część gastronomiczno-mineralogiczną w Białym Pałacyku, który przecież swego czasu był karczmą? 😋 Na drugie danie zaproponujemy zaś bulion gotowany na kości mamuta, a na deser bursztynowe ciasto. W menu wegetariańskim zamieścimy zaś potrawy z roślin neogenu. Smacznego!

Partnerem projektów PAN Muzeum Ziemi jest KGHM to my

Fot. Halit, Inowrocław, ze zbiorów PAN Muzeum Ziemi.

17/09/2023

/SALON BOHDANA PNIEWSKIEGO

Szanowni Zwiedzający,

informujemy, że w dniach 18-22 września salon i biblioteka w Willi Pniewskich będą niedostępne ze względu na plan filmowy. Ponadto 19 września od godz. 13:00 cała Willa będzie nieczynna. W tych dniach zapraszamy do zwiedzania Muzeum w cenie biletu ulgowego.

Zespół PAN Muzeum Ziemi

17/09/2023

/27. Festiwal Nauki/ II PIKNIK RODZINNY Z GWIDONEM

Nauka, zabawa, plastyka, sport, filmy – każdy znajdzie swój powód, by dzisiaj przyjść na Skarpę, gdzie trwa piknik rodzinny z warszawskim słoniem leśnym Gwidonem. Za nami m.in. projekcja animacji „Signum”, która stanowiła wstęp do warsztatów o malarstwie naskalnym.

Na pikniku jest już obecny dr Gwidon Jakubowski, bez którego nasza impreza nie miałaby prawa bytu. To właśnie on, przeszło 60 lat temu, badał szczątki słonia leśnego, na które natrafiono podczas robót drogowych na warszawskiej ul. Leszno.

Pełny program jest dostępny na naszej stronie internetowej oraz w wydarzeniu na Facebooku.

https://mz.pan.pl/pl/ii-piknik-rodzinny-z-gwidonem-w-pan-muzeum-ziemi-17-09-2023-wielcy-lowcy-plejstocenu/?fbclid=IwAR2_4ry5q8ajnoR8cGNsCicWCMLpB_Uq2VGatAbuABEyrGkjgA8jxaXVUA4
https://www.facebook.com/events/979685726621300/

Partnerem projektów PAN Muzeum Ziemi jest KGHM to my

17/09/2023

/27. Festiwal Nauki / II PIKNIK RODZINNY Z GWIDONEM

Ruszył tegoroczny piknik z Gwidonem, czyli warszawskim słoniem leśnym! Zapraszamy do PAN Muzeum Ziemi na stoiska poświęcone słoniom i ich diecie, zajęcia z rozpoznawania śladów zwierząt, strzelnicę w ogrodzie Pniewskich czy warsztaty o pozyskiwaniu barwników z minerałów.

Przed nami m.in. wykład „Wielkie drapieżniki plejstocenu” dr hab. Adriana Marciszaka, warsztaty preparowania skamieniałości, zajęcia nt. malarstwa naskalnego i pokaz filmu „Attenborough i cmentarzysko mamutów”. Pełny program jest dostępny na naszej stronie internetowej oraz w wydarzeniu na Facebooku.

https://mz.pan.pl/pl/ii-piknik-rodzinny-z-gwidonem-w-pan-muzeum-ziemi-17-09-2023-wielcy-lowcy-plejstocenu/
https://www.facebook.com/events/979685726621300

Partnerem projektów PAN Muzeum Ziemi jest KGHM to my

14/09/2023

/NARODZINY KOLORÓW / BEATA KONARSKA
/WERNISAŻ / RELACJA
To był piękny wieczór! Kilkuset gości przybyło na otwarcie doktorskiej wystawy Beaty Konarskiej "Narodziny Kolorów". Zrealizowany w nurcie museum-specific, projekt Artystki stanowi nowatorski dialog i dopełnienie ekspozycji stałej w Białym Pałacyku PAN Muzeum Ziemi w Warszawie. Narodzinom kolorów towarzyszyły Narodziny dźwięków - performance muzyczno-choreograficzny w wykonaniu Joanna Halszka Sokołowska, Aleks Borys, Zosz Chabiery. Dziękujemy za obecność i zapraszamy do odkrywania wystawy, w jej wizualnych i metafizycznych wymiarach - do 26 listopada 2023.
/Fot. K. Maliszewski PAN MZ

/NARODZINY KOLORÓW / BEATA KONARSKA
Promotorzy pracy doktorskiej:
Profesor Dorota Folga-Januszewska
Profesor Paweł Nowak

/PAN Muzeum Ziemi w Warszawie, Aleja Na Skarpie 20/26
/14 września-26 listopada 2023

Partnerzy:
Partnerem projektów PAN Muzeum Ziemi jest KGHM to my
Sony

Patroni: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Stowarzyszenie Autorów ZAiKS, Warsaw Institute for Modern and Contemporary Asian Art Foundation

Patroni medialni: magazyn K MAG, Label Magazine

Projekt „Narodziny Kolorów” powstał w ramach stypendium Funduszu Popierania Twórczości ZAiKS oraz przy wsparciu Warsaw Institute for Modern and Contemporary Asia Art Foundation.

14/09/2023

/METEORYTY W PAN MUZEUM ZIEMI / CZĘŚĆ DRUGA

https://www.youtube.com/watch?v=Jli9mjYe6yc

Przed Państwem drugi film prof. dr hab. Szymona Kozłowskiego o kolekcji meteorytów PAN Muzeum Ziemi! Tym razem astronom omówił m.in. sposoby klasyfikacji kosmicznych okruchów i wyjaśnił, czym są chondryty i achondryty. Ponadto przyjrzał się bliżej naszym okazom, które pochodzą z Marsa oraz Księżyca, a także przytoczył kilka historii, np. o deszczu meteorytów w 1947 roku w Rosji. Jak zwykle zapraszamy do obejrzenia filmu Profesora, a także do zwiedzenia naszego muzeum i osobistego poznania zaprezentowanych w materiale meteorytów.

Partnerem projektów PAN Muzeum Ziemi jest KGHM to my

Screenshot Youtube: W Gabinecie AstronomaScreenshot Youtube, „Meteoryty w Muzeum Ziemi PAN w Warszawie (część 2)”, W Gabinecie Astronoma

13/09/2023

/WYDARZYŁO SIĘ / ON THIS DAY
/JULIAN TUWIM / PIASEK

Dokładnie 129 lat temu urodził się jeden z najsłynniejszych polskich poetów – Julian Tuwim, znany m.in. jako założyciel kabaretu literackiego „Pod Picadorem” i grupy poetyckiej „Skamander”, ale przede wszystkim jako autor wierszyków dla dzieci, w tym „Idzie Grześ”, którego jednym z głównych bohaterów jest… piasek. I dla nas piasek jest dziś głównym bohaterem.

„Idzie Grześ Przez wieś,
Worek piasku niesie,
A przez dziurkę
Piasek ciurkiem
Sypie się za Grzesiem.”

Wielu z nas zapewne nie lubi piasku, ponieważ jest szorstki i wszędzie go pełno, gdy wracamy z plaży. Ta luźna skała osadowa, złożona przede wszystkim z kwarcu, jest bardzo powszechna, a zarazem niepozorna. Raczej nie zdarza się nam o niej myśleć na co dzień, a pełni wiele funkcji w przyrodzie oraz gospodarce.

Poszczególne ziarenka piasku, według jednej z klasyfikacji, mają od 50 do 2000 μm. Drobniejsze są frakcje pyłowa oraz ilasta, natomiast grubsze ziarna znajdziemy w żwirze. Piaski, pyły i iły stanowią podstawę trójkąta Fereta, z którego można odczytać rodzaj gleby, zależny od proporcji zawartości tych frakcji.

Piasek, poza stanowieniem elementu podłoża glebowego dla niektórych roślin, tworzy najróżniejsze formy w terenie. Do tych zaliczają się m.in. wydmy, rewy, łachy w korytach rzek, wały czy ripplemarki na dnach zbiorników wodnych lub na powierzchni ziemi. Ziarna są niekiedy podbijane i przenoszone przez wiatr, co może skutkować niszczeniem powierzchni skał. Przykładem takiej rzeźby jest m.in. Monument Valley w amerykańskim stanie Arizona.

Piasek potrafi też przejść w piaskowiec (w procesie diagenezy oraz lityfikacji) czy w kwarcyt (w procesie metamorfizmu). Człowiek używa piasku choćby do produkcji betonu i tynku, a także do wyrobu szkła i okien. Dawniej w tym ostatnim celu wykorzystywano muskowit.

W PAN Muzeum Ziemi, tuż po wejściu do białego pałacyku, gdzie znajduje się instalacja o mapie hipsometrycznej, możecie zobaczyć naszą „piaskownicę” pomagającą starszym i młodszym w dobrej zabawie i edukacji. Wielbicieli architektury na pewno zainteresuje za to najwyższa kondygnacja willi Pniewskiego, która jest wykonana z piaskowca.

Partnerem projektów PAN Muzeum Ziemi jest KGHM to my

13/09/2023

/ŚLADAMI KRWI POWSTAŃCZEJ
/STUG 40 AUSF. G

Walki o Aleję na Skarpie toczyły się już na początku sierpnia 1944 roku. Wówczas willa Pniewskich była kontrolowana przez żołnierzy z kompanii „Reda” batalionu „Miłosz”, którzy opanowali też odcinek ul. Książęcej, ambasadę chińską i ambasadę francuską. Obszar był bardzo ważny ze względów komunikacyjnych, o czym Niemcy bardzo dobrze wiedzieli i przepuszczali ataki od strony Sejmu. Starcia były zacięte. 11 września, gdy w willi znajdował się pluton „Torpeda” batalionu „Miotła”, na Skarpę przybyły niemieckie pojazdy Sturmgeschütz 40 Ausf. G, nazywane też Stugami. W niektórych relacjach wspomina się o czołgach.

Nazwanie Stuga czołgiem niekoniecznie jest błędem, ale jeśli chcemy być bardzo dokładni, to takim mianem powinniśmy określać tylko pojazdy z obrotową wieżą, np. T-34, czyli popularnego „Rudego” 102 z serialu „Czterej pancerni i pies”. Z kolei Stugi i im podobne SU-85, Jagdpantery czy Hetzery takich wież nie miały, a ich działa wystawały z przedniego pancerza. To oznacza, że kiedy chciały oddać strzał, to musiały obrócić się całe w odpowiednim kierunku. Maszyny te miały różne nazwy, np. samobieżne działa pancerne lub niszczyciele czołgów. Były one zazwyczaj niższe od czołgów, przez co świetnie się sprawdzały w walkach miejskich i mogły być używane do organizowania zasadzek, a ponadto mogły mieć grubszy pancerz i potężniejsze uzbrojenie. Stugi były tanie w produkcji, a z fabryk wyjechało ich ponad 10 tys. Załoga każdego liczyła 4 osoby.

Pierwsze wersje Stugów służyły do wspierania piechoty, a ogień prowadziły z dział krótkolufowych. Dopiero po latach wmontowano do nich potężniejsze armaty StuK 40 L/48 kal. 75 mm, skuteczne w walce z innymi pojazdami pancernymi. Mogły strzelać z pocisków przeciwpancernych, kumulacyjnych czy odłamkowo-burzących. Działa te walczyły nie tylko podczas II wojny światowej, ale też były wykorzystywane na frontach kilku wojen izraelsko-arabskich w drugiej połowie XX wieku.

W PAN Muzeum Ziemi można zobaczyć przy specjalnych okazjach pamiątki z wrześniowych walk stoczonych przy willi Pniewskich, czyli kawałki pancerza lub silnika Stuga, a także łuskę jego pocisku. Być może jest to egzemplarz, który ranił nieznanego z imienia i nazwiska powstańca, którego krew utrwaliła się w marmurowych schodach willi.

Partnerem projektów PAN Muzeum Ziemi jest KGHM to my

13/09/2023

/ŚLADAMI KRWI POWSTAŃCZEJ
/MARMUR

W połowie września, według znanych źródeł 12 września 1944 roku, w wyniku walk z niemieckimi pojazdami pancernymi został ranny nieznany z imienia, nazwiska i pseudonimu powstaniec warszawski, który bronił willi Pniewskich przy użyciu Piata, brytyjskiej wyrzutni ładunków przeciwpancernych. Polacy przenieśli go na znajdujące się w głębi budynku niższe kondygnacje marmurowych schodów prowadzących do pracowni architekta, gdzie wówczas było względnie bezpiecznie. Tam powstaniec wykrwawiał się, czego świadectwem są do dziś widoczne plamy w posadzce. Nie jest jasne, czy przeżył swoje nierówne starcie z hitlerowcami. Tego samego dnia rany odniósł też inny powstaniec – Jan Romańczyk „Łukasz Łata”, który dowodził placówką w willi Pniewskich. Ale dlaczego ślady krwi są obecne do tej pory w tym miejscu? Przyjrzyjmy się właściwościom marmuru.

Marmur to skała przeobrażona (metamorficzna), która pierwotnie mogła być np. wapieniem lub dolomitem. Te zaś należą do osadowych skał chemicznych. Gęstość marmuru wynosi ok. 2700 kg/m3. Skała ponadto jest odporna na ściskanie i zgniatanie, niezbyt twarda (3 w skali twardości Mohsa), a także dobrze przewodzi ciepło. Marmur jest też bardzo różnorodny pod względem odmian barwnych. Niekiedy przyjmuje czystą biel, przypominającą świeżo spadły śnieg, ale najczęściej zawiera domieszki tlenków żelaza lub manganu, grafit, mikę czy chloryt, co nadaje mu najróżniejszych kolorów oraz wzorów, np. w postaci pofalowanych pasów.

Podczas powstawania marmurów, kiedy panuje wysokie ciśnienie i temperatura rzędu 500 stopni Celsjusza, ziarna minerałów kalcytu i dolomitu, które są zazwyczaj niedostrzegalne gołym okiem, ulegają rekrystalizacji i stają się dobrze widoczne oraz połyskujące na powierzchniach łupliwości. Nadaje to skale charakterystycznego wyglądu, który na nierównej powierzchni jest wyraźnie krystaliczny i przypomina cukier. Ponadto podczas przeobrażania dochodzi do zatarcia śladów dawnego życia, co oznacza, że w marmurze nie znajdziemy żadnych wyraźnych skamieniałości, które mogły znajdować się w skałach osadowych.

Ostatnia, ale najważniejsza dla PAN Muzeum Ziemi cecha marmuru to jego porowatość. To właśnie dzięki niej na schodach willi Pniewskiego do tej pory widoczne są ślady krwi powstańca. To przez tę właściwość nie zaleca się np. tworzenia marmurowych blatów, bo skała przyjęłaby wszystkie zabrudzenia, a usunięcie ich byłoby bardzo trudne. Bohdan Pniewski podobno w latach powojennych próbował wyczyścić swoje schody ze śladów krwi. Szczęśliwie dla potomnych, nie udało się.

Przypominamy, że już dziś (13.09) odbędzie się spotkanie z Alexem Kłosiem, autorem książki „63 noce”, która jest poświęcona wydarzeniom z 1944 roku.

Partnerem projektów PAN Muzeum Ziemi jest KGHM to my

13/09/2023

/PAN MZ POZA MURAMI
/MUZEALNE SPOTKANIE Z KULTURĄ / 13.09.2023

Dzisiaj (13.09) o godz. 17:00 dr Gwidon Jakubowski wygłosi wykład „Słoń leśny, Tarbozaur i wyprawa na pustynię Gobi, czyli 60 lat w paleontologii dra Gwidona Jakubowskiego”. Spotkanie odbędzie się w Muzeum Okręgowym w Koninie w ramach cyklu „Muzealne spotkanie z kulturą”. W przyszłym roku przypada bowiem 40-lecie znalezienia szczątków słonia leśnego (Palaeoloxodon antiquus) na odkrywce Jóźwin II KWB Konin. Doktor Gwidon opowie m.in. o swoich osiągnięciach naukowych i udziale w wykopaliskach, a także o znaleziskach słonia leśnego na terenie naszego kraju, wyprawie (w latach 60. XX w.) na Pustynię Gobi, znalezieniu kości Tarbozaura (posłużyły do rekonstrukcji szkieletu zwierzęcia, które można dziś oglądać w Muzeum Ewolucji w Warszawie) i podsumuje swoją wieloletnią pracę paleontologa. Tych, którzy mają blisko do Konina, zapraszamy serdecznie na wykład.

Muzeum Okręgowe w Koninie
ul. Muzealna 6, 62-505 Konin-Gosławice
/MUZEALNE SPOTKANIE Z KULTURĄ
/13.09.2023 / GODZ. 17:00
/wstęp wolny

13/09/2023

/SALON BOHDANA PNIEWSKIEGO

Szanowni Zwiedzający,

informujemy, że w dniach 13-15 września salon i biblioteka w Willi Pniewskich będą niedostępne ze względu na plan filmowy. W tym czasie zapraszamy do zwiedzania Muzeum w cenie biletu ulgowego.

Zachęcamy również do odwiedzin podczas koncertu z cyklu „Irydion na Skarpie” (16.09) oraz Pikniku Rodzinnego z Gwidonem (17.09).

Zespół PAN Muzeum Ziemi

12/09/2023

/II PIKNIK RODZINNY Z GWIDONEM
/17.09.2023 / PAN MUZEUM Muzeum Ziemi w Warszawie

Muzeum Ziemi w Warszawie
Polska Akademia Nauk

11/09/2023

/LAPIDARIUM / EKSPOZYCJA PLENEROWA

Muzeum Ziemi znajduje się w samym sercu Warszawy a mimo to nasz ogród jest domem dla wielu dzikich zwierząt. Jedną z naszych mieszkanek jest wiewiórka o imieniu Ruda. Jest bardzo ciekawska, chociaż nieśmiała, więc gdy będziecie wchodzić do Białego Pałacyku, to pewnie będzie Was obserwować z góry. Jej ulubionymi miejscami do spędzania czasu są: skamieniały pień drzewa (znajdujący się naprzeciwko wejścia) lub tulipanowiec amerykański, który zobaczycie przy wejściu.
Cieszymy się, że nasze Muzeum stanowi ostoję dla przyrody w samym centrum miasta!

Załączamy mapkę (domku Rudej) naszego ogrodu, w którym można zobaczyć skały z całej Polski, wiele niespotykanych już na terenach naszego kraju drzew reliktowych i pomniki przyrody. Zachęcamy do spacerów przy okazji wizyty. Korzystajmy z ostatnich ciepłych dni!

W materiałach znajdziecie również kolorowankę dla dużych i małych, na poprawę nastroju! ;)

Partnerem projektów PAN Muzeum Ziemi jest KGHM to my

09/09/2023

/WARSZAWA W BUDOWIE W PAN MUZEUM ZIEMI
/SPOTKANIE / WARSZAWA W EPOCE LODOWCOWEJ / 23.09.2023

15. edycja WARSZAWY W BUDOWIE, po raz pierwszy w nowej formule: wystawa i festiwal organizowane są w tym roku przez Muzeum Warszawy. Tegoroczna odsłona, która odbędzie się pod hasłem Zimno już było, zajmie się kwestią rosnących temperatur, przyjrzy strategiom radzenia sobie z upałem w mieście i opowie o naszej relacji ze Słońcem, która od fascynacji przerodziła się w strach. W wydarzeniu swój udział będzie miało również PAN Muzeum Ziemi!

23 września 2023 o godz. 13.00 zapraszamy do PAN Muzeum Ziemi na spotkanie „Warszawa w epoce lodowcowej”, które poprowadzą dr Michał Loba z Działu Paleozoologii PAN MZ i Grzegorz Skrzyński z Działu Paleobotaniki PAN MZ.

Zmiany klimatu nie są dla obszaru Warszawy czymś nowym. Dużo wolniej niż obecnie, w plejstocenie klimat zmieniał się cyklicznie, od ciepłych interglacjałów, po mroźne glacjały i z powrotem. Jednym z najbardziej rzetelnych „paleotermometrów” są profile pyłkowe informujące o zmianach szaty roślinnej. Podczas wydarzenia można będzie samemu zajrzeć pod mikroskop i nauczyć się rozpoznawać najbardziej charakterystyczne pyłki roślin. Rośliny są z kolei pokarmem dla roślinożerców, tak że zachowane w osadach szczątki zwierzęce również mogą nam wiele powiedzieć o tym, jak zmieniał się klimat. Na naszym spotkaniu, kości tych zwierząt będzie można dotknąć i obejrzeć z każdej strony.

Prowadzący spotkanie:
Dr Michał Loba – Dział Paleozoologii PAN Muzeum Ziemi w Warszawie – dr Loba pracował naukowo nad histologią kości i trybem życia triasowych metopozaurów, a na potrzeby doktoratu zajmował się jurajskimi rozgwiazdami i wężowidłami. Wielką pasją dr Loby jest jednak ewolucja ssaków kopytnych, a także zmiany środowiska przyrodniczego w plejstocenie.

Mgr Grzegorz Skrzyński – Dział Paleobotaniki PAN Muzeum Ziemi w Warszawie – doktorant w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN. Zawodowo interesuje się archeobotaniką oraz paleobotaniką neogenu i czwartorzędu.

Festiwal Warszawa w Budowie trwa od 22 września do 22 października 2023 roku. Zapraszamy do zapoznania się z programem.

Partnerem projektów PAN Muzeum Ziemi jest KGHM to my

WARSZAWA W BUDOWIE W PAN MUZEUM ZIEMI
/SPOTKANIE / WARSZAWA W EPOCE LODOWCOWEJ
23.09.2023 / 13.00
PAN Muzeum Ziemi w Warszawie
Aleja Na Skarpie 27
/wstęp wolny

08/09/2023

/LESZEK STARKEL
/WYDARZYŁO SIĘ / ON THIS DAY

Dokładnie 92 lata temu w Wierzbniku (obecnie część Starachowic) urodził się Leszek Starkel – polski geograf i geolog, profesor nauk przyrodniczych, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk i członek czynny Polskiej Akademii Umiejętności.

Był absolwentem Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1953 roku związał się z Instytutem Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN. W kolejnych latach Leszek Starkel zdobywały kolejne stopnie i tytuły naukowe, m.in. dzięki rozprawie habilitacyjnej „Rozwój rzeźby polskiej części Karpat Wschodnich”.

W trakcie swojej działalności naukowej był członkiem wielu Rad Naukowych i Komitetów PAN, a także brał udział w pracach w międzynarodowych ciałach sterujących. Był m.in. Sekretarzem Geomorfologicznej Komisji Karpacko-Bałkańskiej oraz przewodniczącym Podkomisji Eurosyberyjskiej Komisji Holocenu INQUA. Ponadto należał do Polskiego Towarzystwa Geologicznego, Polskiego Towarzystwa Geograficznego czy Międzynarodowej Unii Badań Czwartorzędu. W latach 1978–1988 był koordynatorem programu IGCP-158 przy UNESCO „Paleohydrologia strefy umiarkowanej w ostatnich 15000 lat”, z kolei w latach 1981–1990 koordynował program międzyresortowy „Ewolucja i środowisko geograficzne Polski”. Brał też udział w 4 projektach Komitety Badań Naukowych dotyczących procesów ekstremalnych i ewolucji dolin w holocenie.

Do jego zainteresowań należały geomorfologia historyczna i dynamiczna, paleogeografia czwartorzędu i paleohydrologia (ewolucja systemów fluwialnych w holocenie, rola ekstremalnych opadów). Za swoją działalność został uhonorowany m.in. Nagrodą Wydziału VII PAN im. E. Romera, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz (jako jedyny P***k obok Pawła Strzeleckiego) Gold Founders Medal Królewskiego Towarzystwa Geograficznego, a ponadto przyznano mu honorowe członkostwo Węgierskiego Towarzystwa Geograficznego czy International Association of Geomorphologists.

Zmarł na 6 listopada 2021 roku w Warszawie. Spoczywa na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Partnerem projektów PAN Muzeum Ziemi jest KGHM to my

Screenshot YouTube, „Konferencja przeciwpowodziowa prof Leszek Starkel”, RRS24 - Informacje Ropczycko-Sędziszowskie

06/09/2023

/KALENDARIUM WRZESIEŃ 2023
/DZIEJE SIĘ

https://mz.pan.pl/pl/kalendarium-wrzesien-2023/

W PAN Muzeum Ziemi ostatnie tygodnie lata będą chyba najgorętszą częścią tej pory roku. Ten intensywny czas, zapowiadający nowy sezon muzealny, rozpoczniemy już 9 września, zapraszając do wspólnego sięgnięcia po lekturę „Nad Niemnem”, a w kolejnych tygodniach będą nam towarzyszyć książki „63 noce” i „Superwulkany. Wybuchowe tajemnice Ziemi i innych planet”. Zapraszamy także do udziału w huculskich warsztatach ceramicznych w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa oraz warsztatach Młodego Geologa organizowanych razem z KGHM to my. Ponadto we wrześniu czekają na Was dwa koncerty z cyklu „Irydion na Skarpie” oraz inauguracja nowych wystaw czasowych i oczywiście Warsaw Gallery Weekend (z Gunia Nowik Gallery). Tradycyjnie punktem kulminacyjnym miesiąca września będzie kolejny Piknik Rodzinny z Gwidonem – warszawskim słoniem leśnym. Na wydarzenie zapraszamy w ramach Festiwalu Nauki. Z pewnością będzie to okazja, żeby spotkać osobiście dr. Gwidona Jakubowskiego i posłuchać jego opowieści o odkryciu Palaeoloxodon antiquus z ul. Leszno.
Do zobaczenia w PAN Muzeum Ziemi.



Partnerem projektów PAN Muzeum Ziemi jest KGHM to my