http://www.jhi.pl/ Emanuel Ringelblum Jewish Historical Institute is one of the most important research institutes concerning Polish and Central European Jews.
The mission of the Jewish Historical Institute is to spread knowledge about the heritage of the thousand years of Jewish presence on the Polish lands. The institution realizes its aim among others through presenting its collections as temporary and permanent expositions, organizing various kinds of artistic events, academic conferences and public education meetings, as well as educational and publ
ishing activity. The Institute is both a depository of the memory of the past and a living cultural center – a place that actively participates in the process of creating historical awareness and forming civic attitudes. The mission of the Jewish Historical Institute is to care for the Jewish legacy preserved in the archives of our Institute. Our collections consist of eight million pages of varied documents. The most significant part of the collections is the Underground Archive of the Warsaw Ghetto, also known as the Ringelblum Archive. At the Institute, we look after Jewish cultural monuments across Poland and see to their documentation. In addition, we are developing the largestJudaic library in Poland. As of today, the collection numbers over 85,000 volumes, including a few thousand old prints and manuscripts that require special maintenance. We want to expand our publishing activity in order to publish, among others, Holocaust testimonies and works presenting the history of the Jews in Poland and around the world. A special task of the JHI is the development of genealogical work. For people from around the world who are searching for their roots, our Institute’s archives, together with the experience and knowledge of our employees, are of invaluable help. We protect and preserve Poland’s largest collection of works of art of Jewish interest which is held in our storerooms. It consists of over 15,000 pieces that we want to present to the widest possible audience. In our collection, there are works of artists of Jewish origin, as well as a rich collection of crafts and Judaica. The Jewish Historical Institute is actively involved in educational and cultural activities that show a wide audience — especially those with a special interest in the subject — the history and culture of Polish Jews. We want to continue our existing cooperation with partner institutions, as well as to establish new working relations with the biggest research and display centers in Poland and throughout the world that are devoted to the subjects of Jewish history, Holocaust memory and museum management. We have the biggest research team in Poland dedicated to Jewish heritage. There are research teams working at the Jewish Historical Institute that have enabled us to develop our program of educational activities and lectures. Our primary and most important task involves conducting research in the areas of Jewish history and culture, with particular emphasis on JHI Archives-based research. We plan to create proper IT tools that will enable us to systematize the resources of our Institute and make them more readily available.
Spotkanie prowadzi dziennikarka i kuratorka Agnieszka Sural, a jej gościniami są Zuzanna Benesz-Goldfinger, kuratorka wystawy „Niewielkie resztki z Solnej" i autorka katalogu, oraz Dorota Jarecka, historyczka sztuki, autorka rozdziału „Od Getta do Korei. Rekonstrukcje pamięci Izaaka Celnikiera".
✨ Wczoraj w gronie pracowników, współpracowniczek i przyjaciół świętowaliśmy zakończenie projektu wydania polskiej pełnej edycji Archiwum Ringelbluma.
✨ Koordynatorami serii byli dr Eleonora Bergman, dr hab. Katarzyna Person oraz prof. dr hab. Tadeusz Epsztein. W ciągu prawie trzydziestu lat ukazało się 40 tomów pism z Podziemnego Archiwum Getta Warszawskiego, nad którymi pracowało około dwustu osób. Bardzo się cieszymy, że z tak wieloma spośród nich mogliśmy się wczoraj spotkać. Wśród gości był też Gershon Zohar, trzeci ambasador Izraela w Polsce.
📚 Wszystkie tomy polskiej edycji Archiwum Ringelbluma można znaleźć w cyfrowym repozytorium CBJ i w Księgarnia na Tłomackiem.
_____
fot. Grzegorz Kwolek, ŻIH
📚 Zapraszamy na stoisko ŻIH na ###I Targi Książki Historycznej, które będą trwały od 30 listopada do 3 grudnia 2023 roku!
📚 Tak jak dotychczas i ###I edycja Targów będzie miejscem popularyzacji literatury historycznej, miejscem spotkań z wydawcami i autorami oraz miejscem udanych zakupów. W ubiegłorocznej, jubileuszowej edycji udział wzięło blisko 180 wydawnictw z Polski, Ukrainy oraz Białorusi i ponad 200 autorów. Odbyło się łącznie, w ciągu czterech dni, ponad 210 wydarzeń. Publiczność doceniła ciekawą ofertę wydawnictw i wyjątkowo bogaty program imprez towarzyszących, atrakcyjnych dla pasjonatów historii w wielu jej aspektach – szacujemy, że w 2022 roku Arkady Kubickiego odwiedziło 24 tys. osób.
(Ze strony organizatora)
Zapraszamy na stoisko nr 41, gdzie czekają publikacje Wydawnictwa ŻIH, a także liczne spotkania autorskie:
🔸 30 XI 2023 godz. 12.00 Agnieszka Witkowska-Krych, Dziecko wobec Zagłady. Instytucjonalna opieka nad sierotami w getcie warszawskim
🔸 30 XI 2023 godz. 16.00 Zuzanna Benesz-Goldfinger, Niewielkie resztki z Solnej. Izaak Celnikier wobec doświadczenia Zagłady
🔸 1 XII 2023 godz. 10.30 Agnieszka Kajczyk, Antologia spojrzeń. Getto warszawskie – fotografie i filmy / Anthology of Glances. The Warsaw Ghetto: Photographs and Films
🔸 1 XII 2023 godz. 13.00 Piotr Kendziorek, Filozofia wobec Zagłady. Koncepcje teorii krytycznej, Martina Heideggera i poststrukturalizmu
🔸 2 XII 2023 godz. 13.00 Ewa Koźmińska-Frejlak, Po Zagładzie. Praktyki asymilacyjne ocalałych jako strategie zadomawiania się w Polsce (1944/45–1950)
📚 Nasze stoisko będzie można znaleźć blisko drzwi głównych, po prawej stronie od wejścia, tuż obok informacji.
👇 Więcej informacji na stronie organizatora (link w komentarzy)
📚 Organizatorem Targów jest Fundacja Historia i Kultura, Narodowy Instytut Muzeów, Instytut Pamięci Narodowej oraz Porozumienie Wydawców Książki Historycznej. Wstęp na Targi jest bezpłatne.
Wczoraj odbyła się berlińska promocja publikacji „Ein Archiv wichtiger als Leben. Das Geheimarchiv des Warschauer Ghettos” (Archiwum ważniejsze niż życie. Podziemne Archiwum Getta Warszawskiego) wydanej przez ŻIH wraz z Pilecki-Institut w Berlinie. ŻIH reprezentowali dyrektorka Monika Krawczyk i członkowie Działu Edukacji.
Publikacja jest praktycznym przewodnikiem i pomocą dydaktyczną dla osób nauczających o historii Zagłady. Książka zawiera teksty o getcie warszawskim i grupie Oneg Szabat, kalendarium, liczne zdjęcia i źródła z archiwum Ringelbluma, a także wskazówki dotyczące wykorzystania materiałów na zajęciach.
W ramach spotkania odbyła się dyskusja, w której uczestniczyła dyrektorka ŻIH Monika Krawczyk, dyrektorka Pilecki-Institut Hanna Radziejowska, zastępczyni dyrektora Bergen/Belsen Memorial, dr Stephan Theil – historyk, nauczyciel w Oberbarnimschulen w Eberswalde, a także dr Matthias Haß, zastępca dyrektora centrum pamięci i edukacji Haus der Wannsee-Konferenz. Uczestniczki i uczestnicy dyskutowali o różnych aspektach pamięci i edukacji o Zagładzie.
Podczas promocji Hanna Radziejowska, Mateusz Fałkowski, zastępca dyrektorki PI, a także Alexander Kliymuk, kierownik Działu Edukacji PI otrzymali honorowe odznaki Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma.
Zachęcamy do zapoznania się z publikacją – link do jej pobrania w komentarzu.
fot. Pilecki Institut Berlin
✨ Już w najbliższy wtorek rozpoczniemy konferencję Żydzi w multiwersum języka polskiego współorganizowaną przez Żydowski Instytut Historyczny i Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ!
✡ Jej celem ma być prześledzenie sposobów, w jakich słowa „Żyd”, „Żydzi”, „żydowskość” obecne są w najszerzej rozumianej polszczyźnie. Chodzi o język potoczny i literacki, języki publicystów i naukowców, polityków i duchownych, o wypowiedzi językowo neutralne (czy takie tu w ogóle istnieją?) i propagandowe. Antysemickie gadanie będzie tu ważnym tematem, ale nie jedynym.
✡ Samo używanie rzeczownika „Żyd” i jego pochodnych to tylko nasz punkt wyjścia. Znaczenie ma całe to językowe bogactwo (albo ubóstwo) związane z nazywaniem i opisywaniem Żydów, najróżniejsze semantyczne przekształcenia, które temu służą. Zresztą interesuje nas tak wieloaspektowa obecność Żydów w języku polskim, jak ich wymowna nieobecność.
❗ Serdecznie zapraszamy do sali ŻIH w Błękitnym Wieżowcu (pl. Bankowy 2, wejście od ul. Tłomackie) 28 i 29 listopada!
👇 Program konferencji można znaleźć na naszej stronie (link w komentarzu)
🟤 Przypominamy, że Promocja katalogu wystawy czasowej Niewielkie resztki z Solnej. Izaak Celnikier wobec doświadczenia Zagłady już w najbliższy czwartek!
🟤 Spotkanie poprowadzi dziennikarka i kuratorka Agnieszka Sural, a jej gościniami będą Zuzanna benesz-Goldfinger, kuratorka wystawy „Niewielkie resztki z Solnej" i autorka katalogu, oraz Dorota Jarecka, historyczka sztuki, autorka rozdziału Od Getta do Korei. Rekonstrukcje pamięci Izaaka Celnikiera.
🔵 Zapraszamy do ŻIH 23 listopada o godzinie 18:00!
🎥 Spotkanie będzie transmitowane na żywo na naszym Facebooku i dostępne do późniejszego odtworzenia.
👇 Katalog wystawy jest dostępny w Księgarnia na Tłomackiem, link w komentarzu 👇
_____
fot. Anna Dobrowolska-Balcerzak, ŻIH
_____
Program wydarzeń towarzyszących jest finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszu EOG oraz przed budżet krajowy
123 lata temu urodził się nasz patron, Emanuel Ringelblum.
Urodził się w Buczaczu we wschodniej Galicji. W 1922 r. rozpoczął w Warszawie studia historyczne, a pięć lat później obronił doktorat.
Emanuel Ringelblum zajmował się nie tylko badaniem przeszłości, ale także popularyzowaniem wiedzy o niej. Był przekonany, że historia społeczności żydowskiej stanowi integralny i niezwykle ważny składnik skomplikowanych dziejów Polski. Prócz pracy naukowej i nauczania w jednym z warszawskich gimnazjów Ringelblum angażował się też społecznie.
Od samego początku II wojny światowej prowadził zapiski i gromadził świadectwa o wydarzeniach, których był świadkiem. Po utworzeniu getta organizował struktury Żydowskiej Samopomocy Społecznej, angażował się też w działalność podziemną – w 1942 r. został członkiem Bloku Antyfaszystowskiego, brał udział w tworzeniu ŻOB, utrzymywał kontakty z Żydowskim Związkiem Wojskowym, a także – od 1943 r. z Żydowskim Komitetem Narodowym.
Dziełem jego życia było jednak zorganizowanie Podziemnego Archiwum Getta Warszawy. W 1940 roku do opisywania wojennej rzeczywistości zaangażował swoich przyjaciół i znajomych: dziennikarzy, pisarki, ekonomistów, nauczycielki, przedsiębiorców i przedstawicieli i przedstawicielki innych grup społecznych i zawodowych. Podziemna organizacja działająca pod nazwą Oneg Szabat podjęła się zbierania i opracowania szeroko pojętej dokumentacji losów Żydów pod okupacją niemiecką.
„Był pełen optymizmu. W najcięższych chwilach zarażał swoim humorem i w ten sposób łagodził troski. Dodawał odwagi, nie pozwalał na żadne nastroje rezygnacji. Do Emanuela [Ringelbluma] przywiązywano się, jego się lubiło, za nim się podążało" – wspominała nauczycielka i historyczka Genia Silkes, współpracowniczka Oneg Szabat.
Choć sam zginął w 1944 roku, podobnie jak większość jego współpracowniczek i współpracowników, Archiwum przetrwało. Dziś znajduje się pod opieką Żydowskiego Instytutu Historycznego, który dba o to, by pamięć o Emanuelu Ringelblumie, jego działalności i dziedzictwie pozostała żywa.
📷Emanuel Ringelblum w czasach studenckich, zbiory ŻIH
✡️ Już za kilka dni Odsłonięcie tablicy upamiętniającej rabina Kalonimusa Kalmana Szapirę, ostatniego rabina warszawskiego getta!
✡️ Rabin Szapiro był charyzmatycznym cadykiem i wybitnym mówcą, innowacyjnym pedagogiem. W trakcie II wojny światowej działał w getcie warszawskim, a jego pisma i kazania zachowały się w Archiwum Ringelbluma.
📆 W czwartek 23 listopada o godzinie 12:30 odsłonimy upamiętniającą go tablicę na budynku przy ul. Dzielnej 5 na warszawskim Muranowie, gdzie mieszkał i działał – także w trakcie wojny. Serdecznie zapraszamy do wspólnego udziału w tej uroczystości.
_____
fot. Kalonimus Kalman Szapiro, domena publiczna
❗️ Przypominamy o wtorkowym seminarium naukowym online Atlas historyczny getta łódzkiego!
🗣 Dr Adam Sitarek opowie o wyjątkowym projekcie realizowanym przez Centrum Badań Żydowskich / Center for Jewish Studies w Uniwersytet Łódzki, jakim jest „Atlas historyczny getta łódzkiego”.
📆 Spotkanie odbędzie się 21 listopada o godzinie 11:00.
🌐 Link do rejestracji: https://bit.ly/seminarium21lis
🎥 Nagranie z seminarium będzie dostępne do późniejszego odsłuchania na naszym kanale na Youtubie.
_____
Ilustracja – mapa getta łódzkiego ze zbiorów ŻIH (sygn. 245/65).
(Für Deutsch nach unten scrollen)
🇩🇪 Wir laden Sie zur Buchpremiere „Ein Archiv wichtiger als Leben. Das Geheimarchiv des Warschauer Ghettos“ mit anschließender Diskussion!
🇵🇱 Zapraszamy na niemiecką promocję publikacji „Ein Archiv wichtiger als Leben” (Archiwum ważniejsze niż życie)!
📘 To wyjątkowa pomoc dydaktyczna w edukacji o Zagładzie – zawiera informacje o warszawskim getcie i działalności grupy Oneg Szabat, a także teksty źródłowe z Archiwum Ringelbluma, fotografie, ilustracje i mapy.
📘 Promocja odbędzie się w Pilecki Institut w Berlinie 21 listopada o godz. 18:00.
🇩🇪 🇩🇪 🇩🇪
📗 Das Pilecki-Institut Berlin und das Jüdische Historische Institut (Warschau) laden herzlich zur Vorstellung des Buchs „Ein Archiv wichtiger als Leben. Das Geheimarchiv des Warschauer Ghettos“ ein.
📗 Die neuerschienene Publikation ist sowohl eine gewinnbringende Lektüre für das interessierte Publikum als auch eine praktische Handreichung für alle, welche die Geschichte des Holocaust vermitteln. Das Buch beinhaltet Texte über das Warschauer Ghetto und die Gruppe Oneg Schabbat, einen Zeitstrahl, zahlreiche Bilder und Quellen aus dem Ringelblum-Archiv sowie Hinweise zum Einsatz der Materialien im Unterricht.
📆 Die Veranstaltung findet am Dienstag, den 21. November 2023, um 18 Uhr in deutscher und polnischer Sprache mit Simultanübersetzung statt. Die Teilnahme ist kostenfrei, eine Anmeldung ist jedoch erforderlich.
🗣 Nach der Vorstellung des Buchs findet eine Diskussion mit eingeladenen Expertinnen und Experten statt. Es diskutieren:
• Hanna Radziejowska, Direktorin des Pilecki-Instituts Berlin
• Monika Krawczyk, Direktorin des Jüdischen Historischen Instituts
• Katrin Unger, stellv. Leiterin der Gedenkstätte Bergen-Belsen
• Dr. Stephan Theilig, Historiker, Lehrer und Fachkonferenzleiter für Geschichte an den Oberbarnimschulen Eberswalde
• Dr. Matthias Haß, stellv. Direktor der Gedenk- und Bildungsstätte Haus der Wannsee-Konferenz
Moderation: Alexander Kliymuk, Leiter der Bildungsabteilung des Pilecki-Instituts Berlin
_____
Die Publikation „Ein Archiv wichtiger als Leben. Das Geheimarchiv des Warschauer Ghettos“ wurde vom Ministerium für Kultur und Nationales Erbe der Republik Polen im Rahmen des Programms "Inspirierende Kultur" für 2022-2023 gefördert.
🏛 Kto zaprojektował budynek mieszczący dziś siedzibę Żydowskiego Instytutu Historycznego? Jak udało się go zrealizować? Które elementy budynku przetrwały wojenne zniszczenia?
🎙 Na te i inne pytania dotyczące historii gmachu znajdującego się dziś pod adresem Tłomackie 3/5 odpowiedziała dr Eleonora Bergman – historyczka architektury, w latach 2007–2011 dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie. Zapraszamy do wysłuchania najnowszego odcinka naszego dźwiękowego cyklu!
👇 Linki do podcastu na Spotify i Youtubie w komentarzu!
_____
🎧 Podcast powstał w ramach obchodów 75-lecia ŻIH. W ten sposób chcemy opowiedzieć o naszej niezwykłej historii, pracy, którą wykonujemy na co dzień, niezwykłych obiektach, które można znaleźć przy Tłomackie 3/5, a przede wszystkim o ludziach, którzy tworzą Instytut. W świat Żydowskiego Instytutu Historycznego wprowadzą słuchaczy pracowniczki, pracownicy i osoby związane z ŻIH-em, m.in. dyrektor Monika Krawczyk, dr Katarzyna Person, Violetta Bachur czy Marta Kapełuś.
_____
Projekt jest finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszu EOG oraz przed budżet krajowy
_____
📸 Dziewczęta z organizacji „Gordonia-Makabi Hacair” słuchają audycji radiowej, zbiory ŻIH
_____
Projekt jest finansowany przez Islandię, Lichtenstein i Norwegię w ramach Funduszu EOG oraz otrzymał dotację z krajowego budżetu ,
🎉 Zapraszamy na promocję katalogu wystawy czasowej Niewielkie resztki z Solnej. Izaak Celnikier wobec doświadczenia Zagłady!
🗣 W spotkaniu weźmie udział Zuzanna Benesz-Goldfinger, kuratorka wystawy i autorka katalogu, która Izaakowi Celnikierowi poświęciła wiele lat ciężkiej i owocnej pracy.
📗 Katalog wystawy jest poświęcony powojennym pracom Izaaka Celnikiera (1923–2011), w których artysta mierzył się z traumą Zagłady i doświadczeń wojennych. To pierwsza prezentacja wczesnych rysunków Celnikiera, opatrzona obszernym komentarzem kuratorskim. Publikacja zawiera również wybór tekstów literackich ilustrowanych pracami Celnikiera, a także dodatkowe materiały archiwalne (jak choćby prywatne zdjęcia czy listy do Aleksandra Lewina) przybliżające twórczość i życie artysty.
📗 Katalog przynosi interesujące interpretacje twórczości Izaaka Celnikiera, oparte na niepublikowanych dotąd źródłach archiwalnych, korespondencji i zespole rysunków, znajdujących się głównie w Żydowskim Instytucie Historycznym. Wykorzystuje w pełni literaturę przedmiotu. Ujmuje problemy życia i twórczości artysty na tle wydarzeń historycznych i ówczesnej sztuki. Przeprowadza analizę obrazów i rysunków artysty, wyjaśniając okoliczności powstania, symbolikę, nawiązania do ikonografii żydowskiej, biblijnej i chrześcijańskiej, a także w przypadku ilustracji relacje między przedstawieniem i tekstem. Publikacja określa rangę artysty w powojennej sztuce polskiej i żydowskiej.
(Fragment recenzji prof. Jerzego Malinowskiego)
_____
Niewielkie resztki z Solnej. Promocja katalogu wystawy czasowej
📆 23 listopada 2023, 18:00
📍 Żydowski Instytut Historyczny / Jewish Historical Institute
🎥 Spotkanie będzie transmitowane na naszym Facebooku.
_____
Program wydarzeń towarzyszących jest finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszu EOG oraz przed budżet krajowy
🎉 Tydzień bez nagród i nominacji dla żihowych autorów i autorek tygodniem straconym!
🏆 Znamy wyniki tegorocznej edycji Nagrody im. Józefa A. Gierowskiego i Chonego Shmeruka przyznawanej przez Pracownię Badań nad Historią i Kulturą Żydów w Polsce i Relacjami Polsko-Żydowskimi im. Marcella i Marii Roth w Instytut Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego za najlepszą naukową publikację książkową w dziedzinie historii i kultury Żydów w Polsce. Wielkie gratulacje dla laureatek – dr Ewy Koźmińskiej-Frejlak i dr Agnieszki Witkowskiej Krych!
🥇 Dr Ewa Koźmińska-Frejlak została wyróżniona pierwszą nagrodą za książkę „Po Zagładzie. Praktyki asymilacyjne ocalałych jako strategie zadomawiania się w Polsce (1944/45-1950)", drugą nagrodą została uhonorowana dr Agnieszka Witkowska-Krych za publikację „Dziecko wobec Zagłady. Instytucjonalna opieka nad sierotami w getcie warszawskim".
🥳 Jesteśmy ogromnie dumni z kolejnego sukcesu naszych badaczek!
📘 Obie publikacje zostały wydane przez Wydawnictwo ŻIH i można je kupić w Księgarnia na Tłomackiem (link w komentarzu).
🎧 Zachęcamy też do wysłuchania rozmowy z dr Agnieszką Witkowska-Krych w Instytucie Pileckiego (link również w komentarzu).
_____
Fot. Anna Wojnar, UJ
Zapraszamy na uroczyste Odsłonięcie tablicy upamiętniającej rabina Kalonimusa Kalmana Szapirę. Wydarzenie rozpocznie się 23 listopada 2023 r. o godzinie 12:30 przy ul. Dzielnej 5 w Warszawie.
Kalonimus Kalman Szapiro był charyzmatycznym cadykiem z podwarszawskiego Piaseczna, wybitnym mówcą, innowacyjnym pedagogiem. Na stałe mieszkał w Warszawie, a choć II wojna światowa zastała go w Piasecznie, powrócił do niej, nie chcąc opuścić swoich uczniów. W miesiącach tygodniach wojny stracił syna, synową, bratową i matkę, a także grupę uczniów. Mimo tej tragedii, która „odarła go z całej nadziei”, nie porzucił misji umacniania swoich słuchaczy w wierze.
Po 16 listopada 1940 r. dom przy ul. Dzielnej 5, w którym mieszkał rabin, znalazł się w granicach getta. Stał się miejscem spotkań, nauki i modlitwy. Rabin przyjmował w nim uchodźców, głównie z Piaseczna i okolic, a także zorganizował koszerną kuchnię ludową dla głodujących (prowadzoną przez Joint Distribution Committee). Tam też wygłaszał cotygodniowe komentarze do czytań z Tory.
Wiosną 1943 r. został deportowany do obozu w Trawnikach. Organizacje żydowskie czyniły starania, aby uwolnić z obozu wybitnych ludzi, wśród nich rabina Szapirę, jednak nie chcąc opuścić swych towarzyszy, nie skorzystał z szansy uratowania się. Zginął najprawdopodobniej 3 listopada podczas akcji „Ernterfest” („Dożynki”).
Jego kazania głoszone w getcie „robiły wielkie wrażenie i ogromnie pobudzały żydowskie serca”. Zachowana w Archiwum Ringelbluma spuścizna Szapiry, na którą składają się podręczniki dla młodzieży, kazania i osobiste notatki, stanowi jedno z ostatnich świadectw chasydyzmu w Polsce.
W czwartek 23 listopada 2023 roku odsłonimy tablicę upamiętniającą rabina Kalonimusa Kalmana Szapirę na budynku przy ul. Dzielnej 5 na warszawskim Muranowie. Serdecznie zapraszamy do wspólnego udziału w tej uroczystości.
Dyrektorka ŻIH Monika Krawczyk wraz z wicedyrektorem Dariuszem Lipowskim wzięli udział w dzisiejszych obchodach 83. rocznicy zamknięcia murów getta warszawskiego.
Podczas uroczystości zapalono znicze dla uczczenia pamięci ofiar getta, a rabin Michael Schudrich zmówił modlitwę El Male Rachamim i Psalm 130.
Uroczystość była organizowana przez Muzeum Getta Warszawskiego / Warsaw Ghetto Museum, a obecni byli też m.in. przedstawiciele TSKŻ-Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce i Ambasador Izraela w Polsce Ambasada Izraela w Polsce.
_____
fot. Franciszek Bojańczyk, ŻIH
16 listopada 1940 roku, Niemcy zamknęli około 400 tysięcy Żydów w getcie warszawskim. Od miesiąca trwały już wysiedlenia Polaków – 113 tysięcy musiało opuścić teren, jak oficjalnie nazywali ją Niemcy, „żydowskiej dzielnicy mieszkaniowej” – dawnej warszawskiej Dzielnicy Północnej, zamieszkanej w ponad 90% przez Żydów. 138 tysięcy Żydów z innych części miasta musiało przenieść się na wyznaczony obszar. Do getta trafiały także tysiące uchodźców i przesiedleńców, co pogarszało nieznośne warunki mieszkaniowe.
Getto otoczono wysokimi murami z cegły, zamurowano okna kamienic granicznych, zaryglowano bramy podwórek od strony ulic aryjskich, na bramach wjazdowych do getta stanęli niemieccy żołnierze, funkcjonariusze żydowskiej służby porządkowej, granatowi policjanci.
W szczytowym okresie w 1941 roku w getcie warszawskim mieszkało blisko 450 tysięcy osób, czyli około 146 tysięcy osób na kilometr kwadratowy. Na jedną izbę przypadało nawet 8 osób.
Przedstawiamy wybór zdjęć z Archiwum Ringelbluma ukazujących sceny z życia w getcie warszawskim.
🕯 Zapraszamy na jutrzejszą uroczystość upamiętniającą zamknięcie warszawskiego getta 16 listopada 1940 roku.
🕯 Uroczystość odbędzie się przy ulicy Siennej 53 w Warszawie (na dziedzińcu XII LO im. H. Sienkiewicza), gdzie o godzinie 12:00 przy murze getta zostaną zapalone znicze.
🕯 Żydowski Instytut Historyczny jest partnerem tego wydarzenia, organizowanego przez Muzeum Getta Warszawskiego / Warsaw Ghetto Museum.
_____
📸 Zdjęcie pt. „Mur przy ghetcie na Elektoralnej”, zbiory ŻIH, Archiwum Ringelbluma
✨ Zapraszamy na seminarium naukowe Atlas historyczny getta łódzkiego!
🟨 Poprowadzi je dr Adam Sitarek z Uniwersytetu Łódzkiego, który zaprezentuje „Atlas historyczny getta łódzkiego” realizowanego w Centrum Badań Żydowskich UŁ.
🟨 „Holokaust postrzegamy jako głęboko geograficzny fenomen” – to słowa autorów fundamentalnej pracy Geographies of the Holocaust Anne Knowles, Tima Cole’a i Alberto Giordano. To niezwykle trafne spostrzeżenie można odnieść również do przestrzeni getta łódzkiego. Wspomniana praca stała się inspiracją do podjęcia próby opowiedzenia historii getta w duchu humanistyki przestrzennej.
🟨 Kolejnym elementem decydującym o podjęciu próby stworzenia Atlasu… było niezwykłe bogactwo zachowanych materiałów dotyczących getta łódzkiego – poza spuścizną biurokracji getta zawierającej, bogate dane statystyczne zachowało się wiele dokumentów, map, ilustracji i fotografii (także w zbiorach ŻIH) pozwalających odnieść się do miejsca i przestrzeni łódzkiej „dzielnicy zamkniętej”.
🟨 Na seminarium zaprezentowane zostaną założenia projektu, wśród których znajduje się m.in. konceptualizacja i wizualizacja, zjawiska nazwanego w literaturze przedmiotu geografią opresji. Pokazane zostaną również szczątkowe wyniki przeprowadzonych badań – wybrane zjawiska i wydarzenia z historii getta łódzkiego, których nigdy do tej pory nie analizowano korzystając z metod humanistyki przestrzennej.
_____
Atlas historyczny getta łódzkiego | seminarium naukowe
📆 21 listopada, 11:00
🌐 online, link do rejestracji: https://bit.ly/seminarium21lis
🎥 Nagranie z seminarium będzie dostępne do późniejszego odsłuchania na naszym kanale na Youtubie.
_____
Ilustracja – mapa getta łódzkiego ze zbiorów ŻIH (sygn. 245/65).
🟤 Na naszej stronie internetowej można już znaleźć program wydarzeń towarzyszących wystawie Niewielkie resztki z Solnej. Izaak Celnikier wobec doświadczenia Zagłady!
🟤 W programie między innymi:
🔹 Promocja katalogu wystawy czasowej 23 listopada
🔹 oprowadzania kuratorskie i autorskie – a pierwsze już w listopadzie
🔹 czytania performatywne nieopublikowanej autobiografii Izaaka Celnikiera i sztuki wystawianej w 1937 roku w Domu Sierot Janusza Korczaka i Stefanii Wilczyńskiej, do której Celnikier projektował scenografię
🔹 spotkanie o kopistach w getcie białostockim – malarzach i malarkach zmuszanych przez Niemców do kopiowania obrazów, sprzedawanych następnie na rynku niemieckim
🔹 rozmowa poświęcona traumie w twórczości artystów ocalałych z Zagłady
🟤 Zapraszamy!
👇 Link do pełnego programu można znaleźć w komentarzu 👇
_____
🔵 „Niewielkie resztki z Solnej" to wystawa poświęcona powojennej, młodzieńczej twórczości Izaaka Celnikiera, wielkiego artysty żydowskiego ocalałego z Zagłady. Po raz pierwszy na wystawie będzie można zobaczyć prace, które powstały zaraz po wojnie – rysunkowe ilustracje do opowiadań Awroma Rejzena i wierszy Dawida Sfarda. Wśród pokazanych na wystawie prac widać inspiracje i nawiązania do dzieł mistrzów Celnikiera: Leonarda da Vinci, Rembrandra, van Gogha, a przede wszystkim Pabla Picassa i Francisca Goi.
🔵 Wystawa będzie próbą odczytania biografii Celnikiera w ilustracjach do jidyszowych opowiadań i wierszy. Prześledzimy w jaki sposób te tworzone przed wyjazdem z Polski rysunki można odczytywać jako szkice do wielkoformatowych obrazów tworzonych już we Francji, a odwołujących się do jednego pierwowzoru – obrazów z getta utrwalonych w pamięci artysty.
_____
Program wydarzeń towarzyszących jest finansowany przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszu EOG oraz przed budżet krajowy
🎉 Sprzedaż biletów na Uroczysty koncert chanukowy 2023/5784!
🕎 Zapraszamy do wspólnego zapalenia pierwszej świecy tegorocznej chanukii i wysłuchania wybranych fragmentów oratorium Georga Friedricha Händla „Juda Machabeusz"!
👉 Bilety można kupić przez portal Bilety24.pl: https://bit.ly/koncertchanukowy2023
📆 Przypominamy, że koncert odbędzie się 7 grudnia 2023 roku (25 kislew 5784) o godzinie 19:00 w Sali Koncertowej Filharmonii Narodowej przy ul. Sienkiewicza 10 w Warszawie.
Partnerami wydarzenia są Muzeum Getta Warszawskiego / Warsaw Ghetto Museum i TSKŻ-Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce.
🎖 „Antologia spojrzeń. Getto warszawskie – fotografie i filmy" Agnieszki Kajczyk i Anny Duńczyk-Szulc wydana przez Wydawnictwo ŻIH wspólnie z Muzeum Warszawy została nominowana do nagrody Konkursu Muzealna Książka Roku 2023 przyznawanej przez Narodowy Instytut Muzeów!
🎖 Gala przyznania nagrody, podczas której zostanie wyłoniona zwycięska książka, odbędzie się 24 listopada.
🎖 Wielkie gratulacje dla autorek!
EDIT: Wystawa będzie zamknięta 22 listopada. 15 zapraszamy do odwiedzin w ŻIH!
⚠ W środę 15 listopada będziemy zmieniać część ekspozycji na wystawie stałej, w związku z czym wystawa będzie tego dnia zamknięta.
🟤 Zapraszamy tego dnia do odwiedzenia wystawy czasowej Niewielkie resztki z Solnej. Izaak Celnikier wobec doświadczenia Zagłady, która będzie otwarta w standardowych godzinach!
📷 Natasza Majewska, ŻIH
❗️ Przypominamy o wtorkowym seminarium naukowym Opieka nad sierotami w getcie warszawskim!
❗️ O opiece nad żydowskimi sierotami w warszawskim getcie opowie dr Agnieszka Witkowska Krych z Działu Edukacji ŻIH, autorka nagradzanej książki „Dziecko wobec Zagłady. Instytucjonalna opieka nad sierotami w getcie warszawskim”.
📆 Spotkanie odbędzie się na żywo w sali ŻIH w Błękitnym Wieżowcu (Plac Bankowy 2, wejście od ul. Tłomackie) i nie będzie nagrywane.
📓 Książkę prelegentki można kupić w stacjonarnej i internetowej Księgarnia na Tłomackiem (link w komentarzu)
Do zobaczenia!
_____
Sypialnia w sierocińcu dla dziewcząt przy ul. Twardej 27, kwiecień 1940. Zbiory ŻIH
🕎 Już za niecały miesiąc Uroczysty koncert chanukowy 2023/5784, na który wszystkich serdecznie zapraszamy!
🕎 W tym roku usłyszymy fragmenty oratorium Georga Friedricha Händla „Juda Machabeusz" w wykonaniu orkiestry i chóru Filharmonii Narodowej pod dyrekcją Macieja Tomasiewicza.
📆 Koncert odbędzie się 7 grudnia 2023 roku (25 kislew 5784) o godzinie 19:00 w Sali Koncertowej Filharmonii Narodowej przy ul. Sienkiewicza 10 w Warszawie.
❗️ Bilety w cenie 22 zł będzie można kupić na stronie www.bilety24.pl – sprzedaż rozpocznie się już we wtorek!
✨ Nie możemy się doczekać!
_____
Partnerami koncertu są TSKŻ-Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce i Muzeum Getta Warszawskiego / Warsaw Ghetto Museum.
🎨 Dwanaście lat temu zmarł Izaak Celnikier – malarz i grafik, bohater świeżo otwartej wystawy czasowej Niewielkie resztki z Solnej. Izaak Celnikier wobec doświadczenia Zagłady.
🔵 Sztuka Izaaka Celnikiera jest niezwykle zróżnicowana: tworzył wielkoformatowe, monumentalne obrazu olejne i niewielkie, wręcz intymne grafiki. Projektował plakaty i ilustracje książkowe, malował pejzaże, akty, portrety, a także przejmujące obrazy Zagłady i tego, co po Zagładzie. Inspirował się wielkimi mistrzami malarstwa, szczególnie Pablem Picassem i Francisco Goją. Jego twórczość jest pełna emocji, naznaczona doświadczeniem Zagłady.
🔵 W 1955 roku Celnikier wystawił jeden ze swoich najsłynniejszych obrazów – monumentalne „Getto” – na V Ogólnopolskiej Wystawie Młodej Plastyki w warszawskim Arsenale, przełomowej dla polskiej sztuki, bo zrywającej z obowiązującą wówczas doktryną socrealizmu. Wielu artystów, których prace były prezentowane na wystawie, sięgnęło po estetykę ekspresjonizmu, co skrytykował włoski krytyk sztuki Paolo Ricci, widząc w niej styl obowiązujący w czasach istnienia III Rzeszy, „monstrum rozkładu" „rozpacz kraju, któremu zabrakło ufności i nadziei".
🔵 Jak pisze kuratorka wystawy Zuzanna Benesz-Goldfinger, Celnikier, zaangażowany w organizację wystawy, jak też wyrosły z kubistyczno-ekspresjonistycznej szkoły Emila Filli, odpowiedział na to, broniąc ekspresjonizmu jako stylu, w którym najpełniej można oddać jego zdaniem traumę Zagłady: „Nie rozwiązuje [Ricci] sprawy odpowiedzi na pytanie «jak» mają mówić o wymordowanych gettach ludzie, którzy przeżyli własny naród”.
📙 Zachęcamy do odwiedzenia wystawy czasowej „Niewielkie resztki z Solnej", poświęconej twórczości Izaaka Celnikiera z pierwszych lat powojennych, a także do kupna katalogu, dostępnego w internetowej i stacjonarnej Księgarni na Tłomackiem (link w komentarzu)!
_____
📷 Izaak Celnikier w latach 50., autor nieznany, zbiory prywatne rodziny artysty
🎨 W 2020 roku w Żydowskim Instytucie Historycznym można było zobaczyć wystawę prac Symchy Trachtera – jednego z najciekawszych malarzy polskich dwudziestolecia międzywojennego, który zginął w obozie zagłady Treblinka II. Jej kuratorem był dr Jakub Bendkowski z Działu Sztuki ŻIH, który poświęcił kilka lat badaniu życiorysu i dzieł Trachtera i dotarł do niepublikowanych nigdy wcześniej materiałów z nim związanych.
🎨 We wtorek 14 listopada o godzinie 18:00 w Muzeum Żydów Mazowieckich w Płocku odbędzie się spotkanie z dr. Bendkowskim, który przedstawi wykład „Trachter. Malarz z Lublina”.
👇 Więcej informacji na stronie organizatora – link w komentarzu.
💚 Serdecznie zapraszamy!
_____
🖼 Symcha Trachter, „Sad", zbiory ŻIH
Tłomackie 3/5
Warsaw
00-090
| Poniedziałek | 09:00 - 18:00 |
| Wtorek | 09:00 - 20:00 |
| Środa | 09:00 - 18:00 |
| Czwartek | 09:00 - 18:00 |
| Piątek | 09:00 - 16:00 |
| Niedziela | 10:00 - 18:00 |
Bądź na bieżąco i daj nam wysłać e-mail, gdy Żydowski Instytut Historyczny / Jewish Historical Institute umieści wiadomości i promocje. Twój adres e-mail nie zostanie wykorzystany do żadnego innego celu i możesz zrezygnować z subskrypcji w dowolnym momencie.
Wyślij wiadomość do Żydowski Instytut Historyczny / Jewish Historical Institute:
Zapraszamy na siódme spotkanie z cyklu seminariów filmowych w ŻIH. Dyskusję o filmie „Dekalog VIII” w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego, ze scenariuszem Krzysztofa Piesiewicza, z Gabrielą M. Jankun poprowadzi Bartosz Kwieciński.
🌆 Przed wojną ulica Chłodna była ważnym punktem kulturalnym i społecznym. Warszawiacy chętnie spędzali niedzielne popołudnia w kawiarniach, teatrach czy kinach ulokowanych wzdłuż ulicy. 📆 W listopadzie 1940 r. po zamknięciu getta warszawskiego Żydzi mieli dostęp zaledwie do małej części ulicy, ale skrzyżowanie Chłodnej z Żelazną stało się jednym z najbardziej ruchliwych miejsc, na granicy małego i dużego getta. W 1942 dwie części getta zostały połączone drewnianym mostem pieszym, który został upamiętniony instalacją „Kładka Pamięci”. 👤 Małgorzata Smreczak z Działu Edukacji ŻIH opowiada o ulicy Chłodnej w filmie z serii opowiadającej o najważniejszych punktach dawnej żydowskiej Warszawy. _____ Opracowanie zbiorów jest finansowane przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszu EOG oraz przez budżet krajowy.
Krzysztof Kaliński, historyk i wieloletni burmistrz Miasto Łowicz, opowiada historię żydowskich mieszkańców swojego miasta. W szczególności skupia się na losach Artura Eljezera Siemiątka, jednego z bohaterów tegorocznej wystawy towarzyszącej Marszowi Pamięci 22 lipca 1942, który w trakcie wojny wraz z rodziną znalazł się w Warszawie. 🎞 Film jest częścią serii, która powstała w ramach uzupełnienia historii przedstawionych na wystawie czasowej otwartej podczas Marszu Pamięci, 22 lipca 2022 roku. Wystawa „Przesiedleni. 14 historii z warszawskiego getta” poświęcona została uchodźcom i przesiedleńcom żydowskim w getcie warszawskim. Już wkrótce historię Siemiątka będzie można przeczytać także w Muzeum w Łowiczu, do którego trafi jedna z tablic wystawy. 🔜 Zapraszamy do zapoznania się z pięcioma kolejnymi filmami, które będziemy publikować w następnych tygodniach. _____ Opracowanie zbiorów jest finansowane przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszu EOG oraz przez budżet krajowy. #Funduszenorweskie i #EOG #EEANorwayGrants
🎥 Dr Piotr Rypson, kurator wystawy czasowej „Tańczący 1944. Mieczysław Wejman”, opowiada o najważniejszych pracach artysty prezentowanych w Żydowskim Instytucie Historycznym. Podczas okupacji Wejman mieszkał wraz z żoną Marią i synkiem Krzysztofem na Żoliborzu, przy ul. Promyka. Pracował fizycznie jako magazynier w fabryce wódek i likierów „Jamasch” pod zarządem niemieckim, kontynuował studia artystyczne i wystawiał swoje prace na konspiracyjnych pokazach. Przez lata cykl „Tańczący" interpretowany był jako uniwersalna opowieść o wojennej apokalipsie. Co cykl Wejmana mówi nam o doświadczeniu okupacji w Warszawie? O obserwowanych i obserwujących, o zabawie i śmierci? ______ ➡️ Już jutro o 11:00 zapraszamy na oprowadzanie po wystawie czasowej! Wstęp na oprowadzanie i na wystawę jest bezpłatny. Zapisy: [email protected] Wydarzenie: https://www.facebook.com/events/796464238473261 ______ Opracowanie zbiorów jest finansowane przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszu EOG oraz przez budżet krajowy.
Zapraszamy na wykład towarzyszący wystawie czasowej „Tańczący 1944. Mieczysław Wejman". W jaki sposób obrazy Zagłady pojawiają się jako motyw w literaturze i sztuce polskiej po wojnie? W jaki sposób prace graficzne Mieczysława Wejmana odnoszą się do innych prac artystów polskich dokumentujących Zagładę? Wykład poprowadzi dr Ariko Kato, slawistka, tłumaczka, badaczka polskiej literatury. Dr Kato jest autorką m.in. tekstu „The Image of People Jumping from Windows in the Warsaw Ghetto: Photographs from the Stroop Report in the Context of Polish Holocaust Remembrance", tłumaczką m.in „Medalionów" Zofii Nałkowskiej. Szczególnie interesują ją reprezentacje Holokaustu i II wojny światowej w literaturze i sztuce. ___ Opracowanie zbiorów jest finansowane przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszu EOG oraz przez budżet krajowy
Zapraszamy na kolejne spotkanie towarzyszące wystawie plenerowej „Przesiedleni. Czternaście historii z getta warszawskiego". Tym razem wykład online o Żydach z Niemiec przesiedlonych do getta warszawskiego wygłosi dr Maria Ferenc (Dział Naukowy ŻIH).
🎥 Filmy na ekranach reklamowych w mieście są krótkie i szybkie. Jednak i one mogą zachęcać do refleksji, zatrzymania się na moment, udziału w ważnych przedsięwzięciach. 📅 Już w kolejny piątek po raz 11. ulicami Warszawy przejdzie Marsz Pamięci 22 lipca 1942. Krótki spot zachęcający do udziału w Marszu mogą Państwo obejrzeć w 🚋 Tramwaje Warszawskie i na nośnikach Jet Line w Warszawie. Tak właśnie wygląda ➡️ _____ Projekt graficzny: Maria Majnusz, animacje: Marta Kulińska #marszpamięci22lipca #22lipca1942
„W Konstantynowie dali nam godzinę czasu na spakowanie rzeczy, a przecież przez godzinę nic nie można zrobić, wsiedliśmy na furę, dalej do Łowicza. (...) Rozpoczęły się złe czasy.” Prezentujemy pierwsze mikrosłuchowisko towarzyszące tegorocznemu Marszowi Pamięci 22 Lipca 1942, który w tym roku poświęcamy przesiedleńcom. Kolejne za tydzień, w czwartek o godzinie 18:00. ___ Występują: Maria Maj, Magdalena Lamparska Reżyseria: Agnieszka Olsten Realizacja dźwięku: Andrzej Brzoska Wybór tekstów z Archiwum Ringelbluma: Marta Janczewska Wykorzystano fragment utworu z płyty "Berjozkele" w wykonaniu Oli Bilińskiej #marszpamięci22lipca #22lipca1942
Zapraszamy na piąte spotkanie z cyklu seminariów filmowych w ŻIH, poświęconych obrazom żydowskiej tożsamości i Zagłady w kinie polskim. O filmie „Dwie godziny” w reżyserii Stanisława Wohla i Józefa Wyszomirskiego z dr hab. Magdaleną Saryusz-Wolską (NIH, UŁ) rozmawia dr Bartosz Kwieciński (UJ).
Żydzi Górscy są jedną z najbardziej tajemniczych społeczności żydowskich na świecie. Pochodzenie tej grupy, zamieszkującej obecnie przede wszystkim wschodni i północny Kaukaz, ale także Izrael, pozostaje niejasne. Rozmowę z Mateuszem Majmanem i dr hab. Przemysławem Adamczewskim, badaczami Kaukazu, prowadzi Franciszek Bojańczyk (ŻIH).
Czy Janusz Korczak był również filozofem? Co nowego odkryjemy w jego spuściźnie pisarskiej, jeśli przyłożymy do niej kategorie z repertuaru pojęciowego filozofii kultury? Czym jest empatyczna demokracja? „O Korczaku inaczej”. Zapraszamy na spotkanie online – z prof. Martą Rakoczy (Instytut Kultury Polskiej UW) rozmawia Olga Szymańska z Działu Edukacji ŻIH.
Muzeum Powstania Warszawskiego
Grzybowska
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
Anielewicza
#}
