27/06/2025
24 czerwca 2025 r. odbyły się uroczystości upamiętniające 362 więźniów Pawiaka, rozstrzelanych przez Niemców w dniach 20 i 21 czerwca 1940 r. w Palmirach.
Wśród ofiar znaleźli się wtedy przedstawiciele i przedstawicielki polskiej elity – politycy, samorządowcy, sportowcy-mistrzowie olimpijscy. Maciej Rataj, Mieczysław Niedziałkowski, Jan Pohoski, Halina Jaroszewicz, Agnieszka Dowbor-Muśnicka, Janusz Kusociński, Tomasz Stankiewicz – to tylko kilka nazwisk choć, dzięki strażniczce z Pawiaka Janinie Gruszkowej, znane są wszystkie. Osoby, które straciły wtedy życie w większości były aresztowane w ramach tzw. Akcji AB – Nadzwyczajnej Akcji Pacyfikacyjnej.
Pierwsza część uroczystości odbyła się w Warszawie na terenie dzisiejszego Muzeum Więzienia Pawiak, następnie uczestnicy udali się do Puszczy Kampinoskiej, gdzie 85. lat temu, w Lasach Palmirskich, niemiecki okupant dokonał aktu ludobójstwa. W hołdzie pamięci zamordowanym odczytaliśmy ostatnie wiadomości wysyłane do rodzin tuż przed śmiercią. Wybrzmiały one w sposób symboliczny i stały się wstępem do modlitwy ekumenicznej. W asyście Warty Honorowej Wojska Polskiego złożono kwiaty i znicze pod Pomnikiem Drzewa Pawiackiego oraz na Cmentarzu-Mauzoleum w Palmirach.
Poza najważniejszymi Gośćmi - rodzinami ofiar - w uroczystościach udział wzięli: Kamil Basicki, reprezentujący Szefa Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, przedstawiciele Straży Miejskiej reprezentujący prezydenta m.st. Warszawy, Anna Maliszewska - Wójt Gminy Czosnów oraz Agnieszka Kacperska radna Gmina Czosnów, Mateusz Milej wójt Gmina Izabelin, Wiesława Karczmarczyk reprezentująca Związek Oficerów Rezerwy RP im.Marszałka Józefa Piłsudskiego, Wanda Baranowska reprezentująca Stowarzyszenie Pamięci Powstańczych Oddziałów Specjalnych Jerzyki Armii Krajowej, Łukasz Radzikowski zastępca Dyrektorki Muzeum Warszawy ds. administracyjnych, Joanna Gierczyńska kierowniczka Muzeum Więzienia Pawiak - Museum of Pawiak Prison oddziału Muzeum Niepodległości, Barbara Świtalska i Hubert Bojarski z Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, Paulina Puszyńska i Alina Kawka z Muzeum Gross-Rosen w Rogoźnicy, Katarzyna Kaczorowska z Muzeum Treblinka / Treblinka Museum, Krystian Buszta dyrektor Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Kazuniu Nowym, Izabela Jaskólska dyrektorka Szkoła Podstawowa nr 3 im. Janusza Kusocińskiego, Anita Fieducik dyrektorka i wicedyrektorka Magdalena Majdańska-Kozak ze Szkoły Podstawowej im. płk. Stanisława Królickiego w Izabelinie.
Szczególnie dziękujemy za wystawienie pocztów sztandarowych Szkoła Podstawowa w Łomnie im. Powstańczych Oddz. Specjalnych „AK" Jerzyki oraz Szkoła Podstawowa im. Janusza Kusocińskiego w Sowiej Woli.
Fot. Tomasz Kaczor